- Ποια είναι σήμερα η σημασία του κατασκευαστικού τομέα για την ελληνική οικονομία;
Ο τομέας των κατασκευών περιλαμβάνει τα ιδιωτικά έργα, τα δημόσια και τα συγχρηματοδοτούμενα και αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας, με συμμετοχή στο ΑΕΠ κατά 8% και με μεγάλη συμβολή στη μείωση της ανεργίας. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι διακόσια κύρια και διακόσια δευτερεύοντα επαγγέλματα δραστηριοποιούνται σ’ αυτόν και η συνεισφορά της εργασίας στην ανάπτυξη του ειδικά για την Ελλάδα, πλησιάζει το 50%. Σε επιβεβαίωση της σημασίας του κλάδου των κατασκευών, θα σας αναφέρω και ορισμένα στοιχεία που προέρχονται από σχετική μελέτη του ΤΕΕ :
- Το ειδικό βάρος του κλάδου των κατασκευών στην εξέλιξη της απασχόλησης διαχρονικά ενισχύεται. Από το 7,3% του συνόλου των απασχολούμενων το 1998, ανήλθε στο 8,7% το 2008.
- Την τελευταία δεκαετία ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων στις κατασκευές αυξήθηκε κατά 36,1% έναντι 13,9% στο σύνολο της οικονομίας.
- Στον κλάδο των κατασκευών δημιουργήθηκε το 19% των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαετία στο σύνολο της οικονομίας.
- Ο κλάδος των κατασκευών συμπεριλαμβάνεται στους 4 δυναμικότερα αναπτυσσόμενους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (μαζί με το εμπόριο, τις επιχειρήσεις εστίασης – ξενοδοχεία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα).
- Η βιομηχανία και βιοτεχνία των δομικών υλικών, είναι από τις πλέον καινοτόμες στην Ελλάδα και τις πιο δυναμικές στον εξαγωγικό τομέα.
Είναι γνωστό επίσης ότι ο κύριος όγκος των προγραμμάτων της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης (Γ’ ΚΠΣ, ΕΣΠΑ, κλπ) απορροφώνται από τον κλάδο των κατασκευών.
Τέλος, ας μην ξεχνούμε την άποψη που θέλει τις κατασκευές να έχουν στη χώραμας την ίδια σημασία και βαρύτητα σε όλη την οικονομία με αυτήν που έχει ηαυτοκινητοβιομηχανία στις ΗΠΑ.
- Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τη σημερινή εικόνα του κλάδου;
Μεσούσης της οικονομικής κρίσης, η πορεία του κλάδου, συμπεριλαμβανομένης και της βιομηχανίας δομικών υλικών, είναι σίγουρα φθίνουσα, φαινόμενο που κινδυνεύει να λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά. Η κρίση υπογραμμίζεται από τη μείωση κατά 23% των οικοδομικών αδειών σε σχέση με το 2008, τη μείωση κατά 33% τουΠρογράμματος Δημοσίων Επενδύσεων σε σχέση με το 2004, την ύπαρξη 150.000απούλητων διαμερισμάτων, τη μείωση των τιμών των υλικών κατά 10% και τη σημαντική πτώση του τζίρου των βιομηχανιών και βιοτεχνιών δομικών υλικών και φυσικά τωνεξαγωγών τους.
Στα παραπάνω προβλήματα προστίθεται και η εμφανής υστέρησή μας στην ενσωμάτωση της καινοτομίας στην κατασκευή , η οποία βέβαια αφορά και τους υπόλοιπους παραγωγικούς τομείς. Ενισχυτικά της άποψης αυτής, είναι και τα αποτελέσματα τμήματος μιας έρευνας την οποία διενήργησε η εταιρία interview,από την οποία προέκυψε ότι οι μηχανικοί σε συντριπτικό ποσοστό ασχολούνται με την παραγωγή έργων, ενώ σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες οι μηχανικοί αποτελούν την αιχμή του δόρατος στην έρευνα και την τεχνολογία και κατ’επέκταση στην καινοτομία.
- Η εξωστρέφεια των κατασκευαστικών επιχειρήσεων αποτελεί σήμερα μια διέξοδο και με ποιες προϋποθέσεις;
Όσον αφορά την εξωστρέφεια του κλάδου, κανείς νομίζω δεν αμφιβάλλει ότι ήταν και είναι σημαντική, με κύρια αγορά προορισμού τις βαλκανικές χώρες, τηνΑνατολική Ευρώπη, αλλά και τη Μέση Ανατολή και τις χώρες του Περσικού Κόλπου.Στις αγορές αυτές δραστηριοποιούνται πολλές ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες κάθε μεγέθους. Βέβαια, στη Μέση Ανατολή και τις χώρες του Περσικού,δραστηριοποιούνται μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι, ενώ στα Βαλκάνια, την Ανατολική Ευρώπη, εκτός από τις μεγάλες δραστηριοποιούνται και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στα Βαλκάνια μεγάλη συμμετοχή παρουσιάζεται στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα δημόσια έργα, ενώ ακόμη στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων η παρουσία μας είναι μικρή.
Στο εξωτερικό η δραστηριοποίηση γίνεται σε κάθε μορφή έργων, αλλά και στον χώρο της ανάπτυξης ακινήτων, ενώ οι στρατηγικές επέκτασης, κατά σειρά προτεραιότητας, περιλαμβάνουν τη δημιουργία κοινής επιχείρησης με τοπικό συνεταίρο, τη δημιουργία θυγατρικής επιχείρησης, την άμεση εξαγωγή, την είσοδο στην αγορά με άλλη δραστηριότητα, την κοινοπραξία με ελληνική επιχείρηση.