Την εποχή αυτή υπάρχει μία δημόσια συζήτηση σχετικά με την επέκταση των Ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα για την παρουσία εκεί των ελληνικών τραπεζών.
Η συζήτηση αυτή διεξάγεται με φόντο την διεθνή οικονομική κρίση, η οποία έχει εξαπλωθεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, παρασύροντας στο πέρασμά της ακόμη και επιχειρήσεις κολοσσούς και χωρίς μάλιστα να υπάρχει κάποιος, ο οποίος με ακρίβεια να μπορεί να προβλέψει, τόσο το βάθος, όσο και τη διάρκειά της.
Πολλοί όμως από τους συμμετέχοντες σ’ αυτή τη δημόσια συζήτηση είτε από άγνοια είτε σκοπίμως δεν παίρνουν υπόψη τους ένα σύνολο από δεδομένα, χωρίς τα οποία, όχι μόνο δεν προσεγγίζουν το θέμα αντικειμενικά, αλλά δυστυχώς καταφεύγουν κάποιες φορές και σε λαϊκισμούς.
Πρώτο και πολύ σημαντικό στοιχείο το οποίο πρέπει να εισαχθεί στο δημόσιο διάλογο είναι η ύπαρξη στα Βαλκάνια εκατοντάδων μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων, πολλές από τις οποίες προέρχονται από την Μακεδονία, τη Θράκη και την Ήπειρο.
Οι επιχειρήσεις αυτές δεν είναι μόνο επιχειρήσεις του κλωστοϋφαντουργικού τομέα, οι οποίες μετανάστευσαν πέραν των συνόρων, με μοναδικό σκοπό να εκμεταλλευθούν το πολύ μειωμένο εργατικό κόστος, αλλά αντίθετα είναι κυρίως εμπορικές επιχειρήσεις, μικρές τεχνικές εταιρίες, εταιρίες παροχής υπηρεσιών στον τομέα της διαφήμισης και του marketing, μικρές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, μεσιτικές εταιρίες κλπ.
Στις εταιρίες αυτές εργάζονται εκατοντάδες Έλληνες, ενώ με τα κέρδη πολλές φορές στηρίζονται και οι δραστηριότητες τους στην Ελλάδα.
Ένας δεύτερος παράγων είναι η ύπαρξη πολλών στελεχών, τα οποία επανδρώνουν τις θυγατρικές των μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια,με επενδεδυμένα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στους τομείς των τραπεζών,του πετρελαίου, της βιομηχανίας, των κατασκευών και του τουρισμού. Τα στελέχη αυτά προέρχονται κατά κανόνα από την Μακεδονία και τη Θράκη εργάζονται στα Βαλκάνια από Δευτέρα έως Παρασκευή και τα Σαββατοκύριακα επιστρέφουν στις οικογένειες τους. Φυσικά και οι μισθοί τους επιστρέφουν στην Ελλάδα.Πρόκειται δηλαδή για ένα μεταναστευτικό συνάλλαγμα, το οποίο κανείς δεν φαίνεται να υπολογίζει.
Οι παραπάνω δύο επισημάνσεις είναι κατά τη γνώμη μου σημαντικές, για να γίνει κατανοητή η μεγάλη ανάγκη, η οποία υπάρχει να στηριχθούν σήμερα οι ελληνικές επενδύσεις στα Βαλκάνια, διότι εμμέσως στηρίζεται η Ελληνική Οικονομία και ιδιαίτερα αυτή της Μακεδονίας, της Θράκης και της Ηπείρου.
Ερχόμαστε τώρα στο ακανθώδες ζήτημα της στήριξης ή όχι των Ελληνικών τραπεζών.
Πιστεύω σθεναρά, στο θέμα αυτό, ότι η παρουσία στα Βαλκάνια των ελληνικών τραπεζών ήταν το κύριο όχημα για την επέκταση εκεί των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και το στήριγμα για την απρόσκοπτη λειτουργία τους. Σε μια περίοδο μάλιστα κατά την οποία δεν υπήρχαν εκεί άλλες τράπεζες εκτός από τις τοπικές κρατικές, δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί καμία επένδυση, χωρίς την προηγούμενη ελληνική τραπεζική παρουσία.
Βέβαια, οι ελληνικές τράπεζες χορηγώντας επισφαλή δάνεια, κυρίως σε τοπικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά, παρουσιάζουν σήμερα μεγάλα προβλήματα, αλλά για κανένα λόγο αυτά, δεν πρέπει να τις οδηγήσουν σε μείωση της εκεί παρουσίας τους και η δημόσια συζήτηση η οποία διεξάγεται πολλές φορές έχει λάθος βάση.
Το ουσιαστικό λοιπόν ερώτημα το οποίο πρέπει να απαντηθεί είναι, το πώς θα βρεθεί τρόπος οι ελληνικές τράπεζες να μη μειώσουν τη Βαλκανική παρουσία τους.
Πιστεύω λοιπόν ότι η κυβέρνηση πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα προώθησης,για έγκριση, στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενός σχεδίου στήριξης των Ελληνικών επενδύσεων στην περιοχή και την Αν. Ευρώπη συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών.
Στη προσπάθεια αυτή θα βρει συμπαραστάτες και άλλες χώρες όπως είναι η Αυστρία, η Φιλανδία κλπ. Φυσικά όσον αφορά τις τράπεζες και οι μέτοχοι πρέπει με αυξήσεις κεφαλαίου, να συνεισφέρουν στην προσπάθεια,χωρίς να ξεχνούν ότι τμήμα των υπερκερδών των προηγούμενων χρόνων προήλθε από την βαλκανική επέκταση.
Βασικό επιχείρημα για την υιοθέτηση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενός παρόμοιου προγράμματος θα είναι ο έντονος οικονομικός και κατ΄ επέκταση πολιτικός ανταγωνισμός, ο οποίος διεξάγεται σήμερα στα Βαλκάνια από τις ΗΠΑ,την Ρωσία και την Ε.Ε. με τελική νικήτρια όποια από τις τρεις, καταφέρει μετά την κρίση να διατηρήσει ή και να αυξήσει τις εκεί δυνάμεις της.
Έτσι το κράτος δεν θα στέκεται ως θεατής, απαγορεύοντας απλά τις τράπεζες να διαθέσουν τμήμα του πακέτου στήριξης στις βαλκανικές επενδύσεις τους, αλλά θα ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στα πλαίσια που προαναφέραμε.
Η εξεύρεση λύσης είναι μονόδρομος, διαφορετικά το συγκεκριμένο πρόβλημα δεν θα το έχουν μόνο οι τράπεζες, αλλά η Ελληνική οικονομία στο σύνολό της.
Δημοσίευση: Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (27-02-2009)