Κυρίες και Κύριοι,
Χωρίς να υποτιμώ καθόλου την ανάγκη η χώρα να έχει δημοσιονομική σταθερότητα, στην σημερινή μου παρέμβαση θέλω να τονίσω την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στο κράτος, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας και ιδιαίτερα των κατασκευών, στις οποίες και θα εστιάσω.
Δεν παραγνωρίζω, βέβαια, τα θέματα ρευστότητας και φορολογίας, ενώ από πρώτο χέρι γνωρίζω πολύ καλά τι σημαίνει στο εξωτερικό η φράση «αναξιόπιστη ελληνική οικονομία».
Δεν πέρασε πολύς καιρός που η εταιρία μου αναγκάστηκε για να πάρει εγγυητική επιστολή για έργο στο εξωτερικό να καταβάλλει cash collateral σε γερμανική τράπεζα, επειδή ο πελάτης δεν δεχόταν εγγυητική από ελληνική τράπεζα.
Για τις εξωστρεφείς, μάλιστα, ελληνικές επιχειρήσεις μία σημαντική μεταρρύθμιση θα ήταν η λειτουργική αναδιοργάνωση των γραφείων οικονομικών ακολούθων στο εξωτερικό, ώστε να είναι πραγματικοί αρωγοί των ελληνικών εταιριών που δραστηριοποιούνται εκεί.
Η προηγούμενη Κυβέρνηση έχει κάνει παρεμβάσεις που έφεραν και φέρνουν αύξηση του κατασκευαστικού έργου. Ενδεικτικά αναφέρω τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, τις ιδιωτικοποιήσεις με αιχμή τα αεροδρόμια, την ταλαιπωρημένη περίπτωση του Ελληνικού και τις δεκάδες πωλήσεις εκτάσεων του Δημοσίου.
Έχουν, όμως, να γίνουν πολλά ακόμα.
Πρώτη και μεγαλύτερη αναγκαία μεταρρύθμιση, που αφορά τον χώρο μας είναι η δημιουργία ενός Υπουργείου που θα συμπεριλάβει τις δράσεις υποδομών, χωροταξίας και περιβάλλοντος. Θυμίζω ότι η χωροταξία είναι υποδομή, ενώ τα θέματα του περιβάλλοντος δεν είναι τεχνικά, αλλά αναπτυξιακά. Η ενέργεια πρέπει να μεταφερθεί στο Υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ οι μεταφορές ως φορτίο σε ένα νέο Υπουργείο το οποίο θα συμπεριλάβει και τη ναυτιλία.
Η Εγνατία παραχωρεί τη διαχείριση του δρόμου. Μαζί με την ΕΡΓΟΣΕ και την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, ενοποιημένες σε μία εταιρία, μπορεί να αποτελέσουν μία εταιρία που θα αναλάβει το project management μεγάλων έργων στο εξωτερικό και θα αποτελέσει όχημα για πολλές ελληνικές εξωστρεφείς επιχειρήσεις.
Επιτακτική ανάγκη αποτελεί η δημιουργία μίας Διεύθυνσης Μεγάλων Έργων στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η πρότασή μου να περιληφθεί στην συνταγματική αναθεώρηση διάταξη που θα μειώνει τις υπερεξουσίες του πέμπτου τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Στο χώρο της δημόσιας περιουσίας πρέπει να υπάρχει άμεση παρέμβαση, ώστε να μην εμπλέκονται πολλοί δημόσιοι φορείς, όπως είναι το ΤΑΙΠΕΔ, η ΕΤΑΔ και οι Δήμοι. Το παράδειγμα της πλήρως αναξιοποίητης παραλίας της Καλαμαριάς και της Κρήνης είναι χαρακτηριστικό, όπως και για το υπόλοιπο θαλάσσιο μέτωπο.
Τι πρέπει να γίνει; Δημιουργία μίας εταιρίας με τη επωνυμία «Παραλιακό Θαλάσσιο Μέτωπο Θερμαϊκού» και ένα νομοσχέδιο για τον αιγιαλό που ετοίμασε η προηγούμενη Κυβέρνηση και , δυστυχώς, λόγω του πολιτικού κόστους σταμάτησε.
Άλλο πεδίο που μπορεί να προσφέρει στην αύξηση του κατασκευαστικού έργου είναι αυτός των μαρινών. Η απλοποίηση της αδειοδότησής τους είναι εκ των «ων ουκ άνευ».
Για μένα μια μεγάλη μεταρρύθμιση, την οποία εμείς, γιατί κάνω και αυτοκριτική, την κάναμε προς την αντίθετη κατεύθυνση είναι να έρθει η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Παγκόσμια, π.χ. στη Φινλανδία η συγκεκριμένη Γενική Γραμματεία είναι στο Υπουργείο Ανάπτυξης.
Όσον αφορά στις κατασκευές των κατοικιών αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον για τη Βόρειο Ελλάδα, έχουμε την τύχη να υποδεχόμαστε Τούρκους. Τούρκοι οι οποίοι φοβούνται την κατάσταση στην Τουρκία και θέλουν να επενδύσουν στη Βόρεια Ελλάδα. Είτε στην κατοικία είτε αλλού. Πρέπει, λοιπόν, να φροντίσουμε να τους υποδεχτούμε.
Όσον αφορά στα μεγάλα Ευρωπαϊκά Προγράμματα, επειδή τα επόμενα δεν θα περιέχουν συγκοινωνιακά οδικά έργα, αλλά κυρίως σιδηροδρομικά , μπορούμε να έχουμε εκεί έργα μεγάλων αναπλάσεων, όπως στο εξωτερικό. Τα κέντρα των πόλεων μπορούν να αναπλασθούν μέχρι ένα σημείο και με ευρωπαϊκά προγράμματα . Και μάλιστα να αναπλασθούν και κέντρα πόλεων που διαθέτουν βιομηχανικούς χώρους. Άρα, και εκεί πρέπει να πιέσουμε ως σύνδεσμος όσο μπορούμε και βέβαια η πολιτεία να έχει ανοιχτά αυτιά. Τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά όχι μόνο για τα ιδιωτικά, αλλά και για τα δημόσια κτίρια, είναι εξαιρετικά σημαντικά, αν πάρουμε υπόψη ότι μέχρι το 2021 πρέπει ένας μεγάλος βαθμός των δημόσιων κτιρίων να είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Και ,βέβαια, έχουμε και την αντισεισμική θωράκιση κυρίως για τα δημόσια κτίρια και για τα σχολεία όπου και εκεί υπάρχει «πεδίο δόξης λαμπρό».
Η μετατροπή της Ελλάδος σε παγκόσμιο κέντρο συνδυασμένων μεταφορών είναι άλλο ένα σοβαρό θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει και το οποίο επίσης θα φέρει αύξηση του κατασκευαστικού έργου.
Τι σημαίνει αυτό;
Να παίξει η Ελλάδα και, κυρίως, η Βόρεια για την Νότια και Ανατολική Ευρώπη ότι η Ολλανδία και το Ρότερνταμ για την Βορειοδυτική.
Εδώ, τα βήματα μέσα από τα μεγάλα έργα υποδομών της τελευταίας δεκαετίας έχουν γίνει. Η Εγνατία Οδός με τους κάθετους άξονες, τα λιμάνια Ηγουμενίτσας, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης, το Λιμάνι Θεσσαλονίκης μετά την ιδιωτικοποίηση και τα έργα στο αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης που αυξάνουν τη δυναμικότητά του, αποτελούν ένα πολύ ισχυρό οπλοστάσιο. Δίπλα σε αυτά η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, έργα στη σιδηροδρομική Εγνατία, η οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των λιμανιών και η αξιοποίηση του στρατοπέδου Γκόνου αυξάνουν ακόμη περισσότερο τις προοπτικές. Άλλωστε, υπάρχει και η προωθούμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση πολιτική των διευρωπαϊκών δικτύων που ευνοεί μια τέτοια προσπάθεια.
Τι απαιτείται, όμως, άμεσα;
Πρώτον, ολοκλήρωση των έργων και έναρξη κατασκευής των υπολοίπων (π.χ. κάθετος άξονας Ξάνθη – Ελληνοβουλγαρικά σύνορα).
Δεύτερον, αξιοποίηση του νομοθετικού πλαισίου του 2014 για τη δημιουργία υποδομών εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) . Η προηγούμενη Κυβέρνηση είχε εκπονήσει και η παρούσα έστω και με καθυστέρηση δυόμιση χρόνων νομοθέτησε τους σχετικούς εφαρμοστικούς νόμους. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη του ΣΕΒ, η συνεισφορά των Logistics στο ΑΕΠ, αν και σημαντική (10% -12%) εμφανίζει δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης, με δεδομένο ότι το ποσοστό χρήσης υπηρεσιών Logistics στην Ελλάδα είναι ακόμη ιδιαίτερα χαμηλό (23%) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (49%).
Τρίτον, αξιοποίηση του αναπτυξιακού νόμου και του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑΝΕΚ), ώστε οι επιχειρήσεις του τομέα να έχουν:
-επιδότηση νέων τεχνολογιών για υποδομές συστημάτων μεταφορών
-υποστήριξη όταν προωθούν την καινοτομία και έχουν εξωστρεφή χαρακτήρα και
-υποστήριξη για την ίδρυση, οργάνωση, και λειτουργία πάρκων/κέντρων
Ακόμη και στον τομέα της σχολικής στέγης μπορούμε να έχουμε αύξηση του κατασκευαστικού έργου με τη χρησιμοποίηση δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Στην χώρα μας, τέλος, μπορούμε να εφαρμόσουμε επιτυχημένες πρακτικές άλλων χωρών για να αναπτύξουμε την οικονομία μας.
Στη Σερβία, παραδείγματος χάριν, έναν σημαντικό σήμερα προορισμό μεγάλων ξένων επενδύσεων, ισχύει ένα νομοθετικό πλαίσιο που επιτρέπει στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να εκμισθώνουν ή ακόμη και να πωλούν, με μειωμένο τίμημα, εκτάσεις σε ιδιώτες, με την προϋπόθεση να γίνουν επενδύσεις, οι οποίες θα προκαλέσουν αύξηση κατά 1% της απασχόλησης στην περιοχή. Το ποσό με το οποίο θα μειωθεί η εμπορική αξία του τιμήματος δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το, μέσω της επένδυσης, προσδοκώμενο ποσό αύξησης των εσόδων του κράτους για διάστημα πέντε ετών.
Στην Ελλάδα, αντίθετα, ο νομοθέτης, με κύριο επιχείρημα την αποτροπή ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου, δεν επιτρέπει στους ΟΤΑ χωρίς προηγούμενη έγκριση από το Υπουργείο Εσωτερικών να αξιοποιήσουν την ακίνητή τους περιουσία.
Κινούμενος σε εντελώς άλλη κατεύθυνση προτείνω την επεξεργασία ενός νομοσχεδίου μέσω του οποίου οι ΟΤΑ θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια την ακίνητή τους περιουσία, ενώ θα μπορούσε ταυτόχρονα το Δημόσιο να εξοφλήσει τα χρέη του προς αυτούς με την παραχώρηση ακινήτων που έχει στην κατοχή του.
Ευχαριστώ πολύ.
