Τα ομαδικά αθλήματα και ο παιδευτικός τους ρόλος

Ψυχικά, κοινωνικά και συναισθηματικά πλεονεκτήματα με μεγάλη αξία για τον αθλούμενο ενσωματώνουν τα ομαδικά αθλήματα, στα οποία ο στόχος και η προσπάθεια είναι συλλογική, ενώ κοινοί είναι και οι πανηγυρισμοί της νίκης ή η ευθύνη της ήττας.

Η προσπάθεια για την επίτευξη της νίκης στα ομαδικά αθλήματα υποτάσσει το «εγώ» στο «εμείς», με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται η αλληλεγγύη και η προσήλωση στον στόχο που θέτει το σύνολο των αθλητών.

Η δέσμευση στους κοινούς στόχους, ο σεβασμός στο συναθλητή και αντίπαλο, η πειθαρχία στους κανόνες τόσο του παιχνιδιού όσο και στους εσωτερικούς της ομάδας, διαμορφώνουν ένα θετικό μοντέλο συμπεριφοράς.

Για να σταθεί ένας παίκτης σε μια ομάδα μαθαίνει να στηρίζεται στους συμπαίκτες του, να τους εμπιστεύεται και να προσφέρει ενεργά τις δικές του δεξιότητες και ικανότητες, αφού είναι φανερό ότι και ο λιγότερο ικανός παίκτης διαδραματίζει το δικό του ρόλο στην επιτυχία μίας ομάδας.

Ακόμη και οι αναπληρωματικοί στα ομαδικά αθλήματα, όπως στο ποδόσφαιρο, έχουν κρίσιμο ρόλο, καθώς σε δεδομένες χρονικές στιγμές καλούνται να ενισχύσουν την ομάδα και να προσδώσουν στο σύνολο ζωντάνια και ενεργητικότητα για να μπορέσει να αντεπεξέλθει.

Την ίδια στιγμή, η ενασχόληση με την αθλητική δραστηριότητα αναπτύσσει προσαρμοστικότητα ως προς την αντοχή στις ήττες και τις αποτυχίες. Ένας χαμένος στόχος (όπως ένας αγώνας) αντιμετωπίζεται πιο εύκολα όταν είσαι κομμάτι μιας ομάδας, όπου μοιράζονται οι ευθύνες, αναλύονται και επιμερίζονται οι συνθήκες της ήττας και μπαίνουν πάραυτα νέοι στόχοι.
Η πίστη στους συναθλητές-μέλη μίας ομάδας συνεπάγεται και εμπιστοσύνη στον αρχηγό της ομάδας, ο οποίος διαθέτει την εμπειρία και την γνώση για να μπορεί να διαχειρίζεται ευαίσθητες ισορροπίες, να εμπνέει σεβασμό και να έχει ρόλο ηγέτη.

Ο θετικός και υγιής ανταγωνισμός ενισχύει τη σχέση των μελών της ομάδας και ωθεί το κάθε άτομο να δίνει τον καλύτερό του εαυτό.
Επιπλέον, η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα δημιουργεί πιο πειθαρχημένα άτομα με άμεσο θετικό αντίκτυπο ακόμη και στο περιβάλλον της εργασίας τους.
Η πειθαρχία είναι απόρροια και των συστημάτων, στα οποία βασίζεται η ανάπτυξη πολλών ομαδικών αθλημάτων.

Τα συστήματα (ποδοσφαίρου, μπάσκετ κα) δίνουν την δυνατότητα στους παίκτες να μάθουν να δρουν συντονισμένα, να ακολουθούν και να τηρούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο παιχνιδιού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλά ομαδικά αθλήματα δεν απαιτούν μόνο την εφαρμογή ενός συστήματος, αλλά και την πιστή τήρηση ενός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος εντός του οποίου εξελίσσεται π.χ. μία επιθετική ενέργεια στο μπάσκετ.

Οι παίκτες καλούνται να σκεφτούν και να πάρουν τη σωστή απόφαση ακόμη και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, με συνέπεια να υπάρχουν μεγάλες απαιτήσεις ευστροφίας και αντίληψης, κάτω από πολύπλοκες καταστάσεις που συνδυάζονται με τις κινήσεις των συμπαικτών.
Η συνεργασία αποτελεί έτσι τον «θεμέλιο λίθο» των ομαδικών αθλημάτων