Σήμερα το μεταναστευτικό είναι σε πλήρη έξαρση και η κυβέρνηση προσπαθεί να κτίσει ένα νέο αφήγημα επάνω σ’ αυτό. Περίτρανη απόδειξη η, πριν λίγες εβδομάδες, στρέβλωση της υπόθεσης Αμίρ και η πολιτική της εκμετάλλευσης.

Άλλωστε, δεν θα είναι παράξενο, η συγκεκριμένη κυβέρνηση, ενώ αρνείται να διευκολύνει τους ομογενείς να ψηφίζουν, να προσπαθήσει να δώσει άμεσα, με συνοπτικές διαδικασίες, δικαίωμα ψήφου σε χιλιάδες μετανάστες. Γι’ αυτό πιστεύω ότι στη Ν.Δ., θετική κίνηση θα ήταν η άρνησή μας να αποδεχθούμε τον συνταγματικό πατριωτισμό του πολίτη και, κυρίως, τις συνέπειές του.

Τι είναι, όμως, ο συνταγματικός πατριωτισμός;

Kατά τον Ν. Αλιβιζάτο, o συνταγματικός πατριωτισμός θεωρεί ως θεμέλιο του έθνους, την προσχώρηση του λαού κάθε χώρας στις αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης.

Είναι, συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον επικοινωνιολόγο Γιάννη Κολοβό (περιοδικό Patria, Μάιος 2009), η σύνδεση της έννοιας του Έλληνα, με την έννοια της επικράτειας του Ελληνικού Κράτους, χωρίς κάποιο άλλο κοινό συνδετικό στοιχείο, χωρίς μία κοινότητα καταγωγής και κοινών πολιτισμικών συνιστωσών.

Η παραπάνω σύνδεση έχει στον πυρήνα της την παρακάτω άποψη του καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου, Γιάννη Βούλγαρη:

«Ποιους, όμως, θεωρούμε Έλληνες πολίτες; Και είναι αρκετό πλέον στην εποχή της παγκοσμιοποίησης τα δικαιώματα να θεμελιώνονται μόνο υπό το πρίσμα της εθνικής φιλελεύθερης δημοκρατίας; Η αντιμετώπιση των δικαιωμάτων μέσα από το πρίσμα της εθνοτικής ομοιογένειας οδηγεί στην παραβίαση των δικαιωμάτων των εγχώριων εθνικών και θρησκευτικών μειοψηφιών, των μεταναστών και των ξένων. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, των μεταναστεύσεων και της συνύπαρξης με ανθρώπους διαφορετικής φυλής, εθνικότητος και πολιτισμού, η ελληνική δημοκρατική πολιτεία χρειάζεται να κατακτήσει και να εξοικειωθεί με μία νέα γενιά δικαιωμάτων τα οποία να αντιστοιχούν στην πολυπολιτισμική σύσταση που αποκτά η κοινωνία μας».

Παράλληλα, όπως συνεχίζει ο Γιάννης Κολοβός, κινείται και η άποψη του Pierre van den Berghe του Πανεπιστημίου της Washington, ο οποίος αναφέρει ότι «η έννοια της πολυπολιτισμικότητος, όπως χρησιμοποιείται από τους μεταεθνικούς κοσμοπολίτες, υπονοεί ότι ο αυτόχθων πληθυσμός δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένας από τους πολλούς πολιτισμούς, μία μειονότητα μεταξύ των μειονοτήτων και προκειμένου να συνδυασθεί με επιτυχία η πολυπολιτισμικότητα με τη δημοκρατία, θα πρέπει να αποεθνοποιηθεί το κράτος».

Φυσικά, απέναντι σε παρόμοιες θέσεις, υπάρχουν και άλλες τις οποίες προσωπικά υποστηρίζω, που υπερασπίζουν την έννοια του έθνους και μεταξύ αυτών ξεχωρίζω εκείνες των καθηγητών του Παντείου Πανεπιστημίου, Χρήστου Γιανναρά και Γιώργου Κοντογιώργη.

Ο Χρήστος Γιανναράς αναφέρει ότι: «Το να είσαι σε μια συλλογικότητα με μεγαλύτερη ή μικρότερη ως τώρα διαδρομή στην ανθρώπινη ιστορία, σημαίνει ότι ανήκεις σε μια γλώσσα, σε μια συνείδηση κοινού παρελθόντος, σε κοινή νοοτροπία, κοινό θησαύρισμα πείρας που παραδίνεται από γενιά σε γενιά και διαμορφώνει συνήθειες, ένα κοινό ήθος, περίπου ένα συλλογικό χαρακτήρα».

Ο Γιώργος Κοντογιώργης πιστεύει ότι «το επιχείρημα της πολυπολιτισμικότητος δεν μπορεί παρά να οδηγήσει μεσοπρόθεσμα στην πολυπολιτειακή συγκρότηση του κράτους» και αυτό θα συμβεί γιατί «το κυρίαρχο έθνος βρίσκεται αντιμέτωπο με τη δηλωμένη βούληση του εθνοτικού (πολιτιστικού, γεωγραφικού κ.λπ.) «άλλου» να αναγνωρισθεί το πολιτισμικό του ιδίωμα και, συνεπώς, να υποστασιοποιηθεί πολιτικά ή να μετάσχει ισότιμα στη διαμόρφωση του λεγόμενου δημόσιου χώρου. Το αίτημα αυτό συνεπάγεται την πολυπολιτειακή συγκρότηση του κράτους και, συνακόλουθα, το διαζύγιό του από την εκλεκτική του συνάφεια με ένα και μοναδικό έθνος».

Προφανώς, οι παραπάνω προσεγγίσεις αναφέρονται στα πολιτικά δικαιώματα και όχι στα δικαιώματα των προσφύγων, όπως καθορίζονται από τον Ο.Η.Ε., τα οποία πρέπει να σεβόμαστε απολύτως.

Τέλος, σήμερα μπορεί να μην υπάρχει άμεσο πρόβλημα, αλλά χρήσιμο είναι από τώρα να μπουν φραγμοί σε μια μελλοντική ανεξέλεγκτη παροχή πολιτικών δικαιωμάτων σε χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες.