Με πολιτικά ορθό τρόπο θα έλεγα «δεν υπάρχουν ιδιωτικοί παράδεισοι». Επί το λαϊκότερο θα έλεγα «όλοι το ίδιο είμαστε λαός και Κολωνάκι». Την επίθεση από τον κορονοϊό εννοώ και τον φόβο εξάπλωσής του στη Θεσσαλία, μετά τα πολλά κρούσματα που ανιχνεύθηκαν στον συνοικισμό Ρομά της Ν. Σμύρνης στη Λάρισα.

Τα κανάλια, καλώς, το έχουν ως πρώτη είδηση ενώ το διαδίκτυο πήρε φωτιά. Ο φόβος βγήκε πάλι στην επιφάνεια. Ο τρόπος ζωής των Ρομά, το οικογενειακό τους δίκαιο, η μικρή και μεγάλη παραβατικότητα είναι στην πρωτοκαθεδρία. Και μάλιστα οριζόντια.

Είναι όμως έτσι; Όχι. Από προσωπική εμπειρία απαντώ.

Ήρθα σε επαφή μαζί τους στα γυμνασιακά και φοιτητικά μου χρόνια και ξεπέρασα ορισμένες φοβίες ενσταλαγμένες στο υποσυνείδητό από τα παιδικά χρόνια. Η αλλαγή οφείλεται στο επάγγελμα του πατέρα μου. Τον βοηθούσα στο εμπορικό του. Είχε πολλούς πελάτες Ρομά, πλανόδιους μικροεμπόρους. Δύσκολοι στο «αλισφερίσι», πάντα προσπαθούσαν να αγοράσουν φθηνά, παζάρευαν έως την τελευταία στιγμή και κυρίως ήταν καχύποπτοι. Κυνηγούσαν το μεροκάματο, γυρνώντας πόλεις και χωριά. Ακόμη και σήμερα με την καραντίνα ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας ισχυρίζεται ότι αρκετοί κάτοικοι των χωριών επειδή δεν θα τους επισκέπτονται οι πλανόδιοι Ρομά θα αναγκαστούν να κατέβουν για προμήθειες στις πόλεις.

Όταν χρειαζόμασταν φθηνά γυναικεία χέρια, οι γυναίκες, οι κόρες και οι μανάδες τους ερχόταν να δουλέψουν.

Φυσικά, ήρθε μετά από χρόνια και η πολιτική να διώξει πλήρως το φόβο. Γνώρισα ανθρώπους μαχητές της ζωής, πάντα όμως καχύποπτους. Δύσκολα κερδίζεις την εμπιστοσύνη τους.

Ας μη βιασθεί, βέβαια, ο αναγνώστης να με κατηγορήσει ότι τους «εξαγνίζω». Κάθε άλλο.

Μια μερίδα των Ρομά ζει από την παραβατικότητα χαμηλή και υψηλή, ενώ δεν πληρώνουν φόρους . Ο νόμος οφείλει να μην κάνει εκπτώσεις.

Παλαιότερα όλοι ζούσαν σε καταυλισμούς και παραπήγματα. Σήμερα οι περισσότεροι ζουν σε συνοικσμούς. Έχει γίνει ένα μεγάλο βήμα από τη πολιτεία και οι Ρομά οφείλουν να κάνουν ένα βήμα αντίστοιχο.

Μπορούν να ενσωματωθούν; Οι μεγαλύτερες ηλικίες πολύ δύσκολα, διότι είναι χωρίς ίχνος εκπαίδευσης. Από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε. Αν υπήρχε ένας μαγικός τρόπος τα παιδιά τους όπως γίνεται και με τα παιδιά των υπολοίπων Ελλήνων, εξάλλου Έλληνες πολίτες είναι, να πηγαίνουν στα σχολεία η κατάσταση θα ήταν διαφορετική.

Δεν πηγαίνουν. Δεν τα ξυπνούν οι γονείς το πρωί διότι είτε τα έχουν μαζί τους στο πλανόδιο εμπόριο είτε κάποιοι και στη μικροπαραβατικότητα.

Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει σταδιακή και σε βάθος χρόνου ένταξη των Ρομά στην κοινωνία αποτελεί η «αναγκαστική» εκπαίδευση από το δημοτικό σχολείο. Στους συνοικισμούς των Ρομά οι εκπαιδευτικοί πρέπει να έχουν σημαντικά ειδικά και μεγάλα οικονομικά κίνητρα και εκτός από τη διδασκαλία στις τάξεις πρέπει να αναλάβουν την καθημερινή πρωινή και δια ζώσης πίεση στους γονείς να ετοιμάζουν τα παιδιά για το σχολείο. Ουσιαστικά να γίνουν κάποιας μορφής εκπαιδευτικοί ιεραπόστολοι. Επίσης πρέπει να δημιουργηθεί και ένα πλαίσιο αξιολόγησης με επιπλέον κίνητρα.

Το παράδειγμα του πατρός Αθηναγόρα στο «Φάρο του Κόσμου» στο Δενδροπόταμο Θεσσαλονίκης είναι χαρακτηριστικό. Όταν ξεκίνησε πριν μερικά χρόνια τη προσπάθεια κάθε πρωί ο ίδιος και οι συνεργάτες του πήγαιναν στα σπίτια των Ρομά και έπαιρναν πιεστικά τα παιδιά για το σχολείο.

Σήμερα ορισμένα από τα παιδιά αυτά είναι έτοιμα να δώσουν πανελλαδικές ή είναι διπλωματούχοι τεχνίτες.

Στο σχολείο έμαθαν ότι υπάρχει και άλλος κόσμος πέρα από το πλανόδιο εμπόριο στην καλύτερη περίπτωση η την παραβατικότητα στη χειρότερη.

Πόροι για τους εκπαιδευτικούς ή για όλο το απαιτούμενο πλαίσιο με συνοδούς από το σπίτι, πιθανώς μάγειρες κλπ, υπάρχουν από ειδικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Ρομά. Η αρμόδια και πολύ ευαισθητοποιημένη Γενική Γραμματεία Ειδικών Πληθυσμιακών Ομάδων γνωρίζει τα προβλήματα και σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες. Ο συνδυασμός της χορήγησης των επιδομάτων με τη παρακολούθηση των μαθημάτων από τα παιδιά δεν φέρνει αποτελέσματα.

Ότι προτείνω συναρτάται πάντα με τη αυστηρή τήρηση των νόμων ποινικών, αστικών και φορολογικών.

Η εμφάνιση στη Λάρισα και η αντιμετώπιση τους από τον Τσιόδρα και τον Χαρδαλιά δείχνει σε όλους μας τη σωστή κατεύθυνση και ταυτόχρονα μας θυμίζει ότι «δεν υπάρχουν ιδιωτικοί παράδεισοι».

Τέλος, άλλο Ρομά Έλληνες και άλλο παράνομοι μετανάστες. Για την δυνατότητα ενσωμάτωσης εννοώ. Σε καμία περίπτωση δεν είναι το ίδιο.