Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ. (Στην Ολομέλεια της Βουλής, την 01-11-2021)
ΟΜΙΛΙΑ- ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Συζήτηση του σ/ν του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για το στάσιμο εμπόριο.
Οι λαϊκές αγορές αποτελούν σήμερα ένα καταξιωμένο στη συνείδηση των λαϊκών οικογενειών, αλλά και σε αυτήν των μεσαίων και υψηλών εισοδηματικά τάξεων, θεσμό.
Με απλά λόγια η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών σ’ αυτές καταφεύγει αναζητώντας ποιοτικά και σε καλές τιμές, κυρίως αγροτικά προϊόντα.
Μετά από τόσες δεκαετίες ύπαρξης, ο θεσμός απαιτεί αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, χωρίς όμως να χαθεί ο λαϊκός του χαρακτήρας. Αυτή την εξίσωση επιχειρεί να λύσει το παρόν νομοσχέδιο. Να κινηθεί, λοιπόν, μέσα στο πλαίσιο της αριστοτελικής μεσότητας.
Το επιτυγχάνει; Αναμφισβήτητα ναι.
Μεταξύ άλλων αποσαφηνίζει ότι στις λαϊκές αγορές δραστηριοποιούνται φυσικά πρόσωπα και αγροτικοί και γυναικείοι συνεταιρισμοί. Δε μπαίνουν εταιρείες, λοιπόν, στις λαϊκές αγορές.
Αποσαφηνίζει επίσης ότι την ευθύνη της διαχείρισης τους την έχει η τοπική αυτοδιοίκηση. Δε μπαίνουν λοιπόν ιδιώτες στη διαχείριση των λαϊκών αγορών.
Διατηρεί τα κοινωνικά κριτήρια ως εκείνα με βάση τα οποία θα παραχωρούνται οι νέες άδειες, ενώ τόσο αυτές όσο και οι υφιστάμενες διατηρούν πλήρως όλα τα δικαιώματα μεταβίβασης και κληρονομιάς που ισχύουν και σήμερα.
Όσοι, παραγωγοί κυρίως, διαθέτουν σήμερα άδειες χωρίς να συνδυάζονται με αντίστοιχες θέσεις, θα αποκτήσουν θέσεις, μέσα από συγκεκριμένη διαδικασία και μετά θα γίνει προκήρυξη νέων θέσεων. Κανένα πρόβλημα δε δημιουργείται, λοιπόν, με τις υπάρχουσες άδειες. Όλες οι ποινές του νομοσχεδίου αφορούν σε αφαίρεση για ένα χρονικό διάστημα του δικαιώματος της θέσης και σε καμιά περίπτωση δεν αφορούν σε αφαίρεση αδείας, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων όπως είναι η μη αγορά ταμειακής μηχανής ή η αναίτια μη προσέλευση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα πρόστιμα μάλιστα σύμφωνα με τη δέσμευση του υπουργού θα έχουν ηπιότερο χαρακτήρα από αυτά του αρχικού νομοσχεδίου. Να τονίσω εδώ ότι οι ποινές συνδυάζονται με ελέγχους και όχι με αποδείξεις ενώ η μη ανάρτηση στο e-καταναλωτής 6 τιμών δεν συνδέεται σε καμιά περίπτωση με αφαίρεση αδείας, αλλά αποκλεισμό για ένα διάστημα από θέση.
Έρχομαι τώρα στα θέματα των παραγωγών και κυρίως σε αυτό της απρόσκοπτης προσέλευσης.
Είμαι σίγουρος ότι καμιά πλευρά της Βουλής, ούτε οι ίδιοι οι παραγωγοί ούτε και οι θεσμικοί εκπρόσωποι τους δεν επιθυμούν να υπάρχουν παραγωγοί χωρίς θέσεις, οι οποίοι θα παραμένουν όμηροι εμπρός στην αδυναμία ορισμένων δήμων, αλλά κυρίως των περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας με διαφάνεια να έχουν συνεχώς καθορισμένες τις κενές θέσεις.
Πρέπει κάθε άδεια να αντιστοιχίζεται σε θέση.
Αυτό επιχειρεί να κάνει το παρόν νομοσχέδιο. Ψηφιοποιώντας τη σχετική διαδικασία με το πρόγραμμα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΟΠΣΑΑ). Όπως κατάφερε η κυβέρνηση έως σήμερα σε πολλούς τομείς να εισάγει ψηφιακά συστήματα, έτσι κάνει και τώρα. Όταν το σύστημα λειτουργήσει δεν θα απαιτείται ο συνδικαλιστής να υποδεικνύει τη θέση του στον παραγωγό που δεν έχει άδεια. Δίνεται μάλιστα ικανός χρόνος προσαρμογής όλων στο νέο σύστημα. Δίνει τρεις μήνες για την ισχύ του νέου νόμου και έξι μήνες για τους δήμους και τις περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας να αποτυπώσουν τοπογραφικά σε κάτοψη τις λαϊκές αγορές. Μετά είναι υποχρεωμένοι οι δήμοι, αλλά και οι Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας δυο φορές το χρόνο να αναρτούν στη διαύγεια τις κενές θέσεις και να τις προκηρύσσουν. Η μια φορά γίνεται δύο με τη δέσμευση του Υπουργού.
Παράλληλα ενισχύεται ο ρόλος των λαϊκών με την προϋπόθεση οι παραγωγοί να προσκομίζουν στις λαϊκές τουλάχιστον το 50% της δηλωθείσας από τους ίδιους παραγωγής τους. Μέσος όρος δύο χρόνων θα υπάρχει, ενώ τονίζω ότι αυτό δεν θα γίνεται τελικά με βάση τη δήλωση των στρεμμάτων στον ΟΣΔΕ. Το μέτρο αφορά ουσιαστικά ένα ποσοστό 5% των παραγωγών.
Τονίζω επίσης ότι η ισχύς των αδειών των παραγωγών είναι 5 χρόνια όπως και των επαγγελματιών.
Τέλος για τους παραγωγούς η δυνατότητα για να μετατρέψουν τις άδειες τους σε επαγγελματικές τελικά μάλλον θα ισχύσει για την Αττική και για κλήρους μικρότερους από τα 20 στρέμματα.
Συμπερασματικά δεν υπάρχει θέμα μη απρόσκοπτης προσέλευσης των παραγωγών στις λαϊκές από τη στιγμή που οι δήμοι και οι περιφέρειες θα ανταποκριθούν στο ρόλο τους και θα ενσωματώσουν στη λειτουργία τους το νέο διαφανέστατο σύστημα.
Έρχομαι τώρα και στον καταναλωτή που πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος της κυβέρνησης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των δραστηριοποιούμενων στις λαϊκές.
Γι’ αυτόν ενδιαφέρεται η κυβέρνηση υποχρεώνοντας τους πωλητές να αναρτούν τιμές και ποσότητες κάθε πρωί. Προσοχή όμως. Η απαίτηση δεν έχει άμεση εφαρμογή. Στηρίζεται σε υπουργική απόφαση και θα συνδυαστεί με διαδικασίες κατάρτισης, ακόμη- ακόμη και αγορά εξοπλισμού.
Οι πολίτες πρέπει να πληροφορούνται τις τιμές και έτσι να προσέρχονται ακόμη περισσότεροι στις λαϊκές.
Θεσπίζονται ακόμη, έχοντας την ίδια στόχευση, τον καταναλωτή δηλαδή, πρότυπες λαϊκές αγορές, με ενιαίους σε εμφάνιση πάγκους, υψηλά επίπεδα υγιεινής και ασφάλειας και νέα προϊόντα. Ακούω με κατανόηση το αίτημα, πρότυπες να μετατραπούν κάποιες από τις υπάρχουσες και να μην θεσμοθετηθούν νέες. Στο σημείο αυτό μεταφέρω ένα αίτημα των ψαράδων στις λαϊκές αγορές. Να επιτραπεί συγκεκριμένα το καθάρισμα τους από τους πωλητές, αφού φυσικά καθοριστούν με σαφήνεια οι συγκεκριμένοι κανόνες υγιεινής.
Τέλος, παραμένει η δυνατότητα των πωλητών βιομηχανικών ειδών που δραστηριοποιούνται και στα πανηγύρια να πηγαίνουν στις λαϊκές έξι μέρες την εβδομάδα παραμένει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Το νομοσχέδιο που θα ψηφισθεί αύριο δεν έχει καμία σχέση με τα συμπεράσματα μιας επιτροπής που είδαν το φως της δημοσιότητας την Άνοιξη. Πολλοί από την αντιπολίτευση συνεχίζετε να επιχειρηματολογείτε με βάση εκείνη την περίοδο. Το τελικό επίσης νομοσχέδιο, σύμφωνα με τις δημόσιες δεσμεύσεις του υπουργού θα περιλαμβάνει αρκετές από τις προτάσεις της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και των φορέων και θα διευκρινίζει σημεία, σύμφωνα ακόμη και με παρατηρήσεις του εισηγητή της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Πιστεύω ότι ο διάλογος πριν να έρθει το νομοσχέδιο στη Βουλή, αλλά και στην επιτροπή ήταν αναλυτικός και ουσιαστικός.
Το θέμα του ΝΠΙΔ μπορεί να ξεπερασθεί με την καλύτερη λειτουργία των Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας. Αν αυτό δεν καταστεί εφικτό, τίποτε δεν θεωρείται ευαγγέλιο.
Τελειώνοντας, θέλω να τονίσω για μια ακόμη φορά ότι το νομοσχέδιο κινείται σε ορθή κατεύθυνση, θα συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία των λαϊκών αγορών χωρίς να χαθεί ο λαϊκός τους χαρακτήρας. Όπως επίσης να τονίσω ότι οι μικροί επαγγελματίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας και αρκετές φορές αισθάνονται ότι αποτελούν σάκο του μποξ για όλες τις κυβερνήσεις. Κυρίως όσων αφορά σε θέματα φορολογικά, ασφαλιστικά, αλλά και στις ποινές λόγω covid. Δικαιοσύνη απαιτούν.