Στο βιβλίο του «Η κυριαρχία των Πρώτων» ο Χρήστος Μαρκόπουλος, εκδόσεως το μακρινό 1991, αναφέρει ως πρώτους όχι τους καλύτερους, αλλά εκείνους, οι οποίοι είτε από τύχη είτε από επιδίωξη κατορθώνουν να είναι συνέχεια δίπλα σε οποιαδήποτε δημόσια θέση-καρέκλα, έχοντας ως προτεραιότητα να της κάνουν κατάληψη όταν αδειάσει, ανεξάρτητα αν πληρούν τα απαιτούμενα γι’ αυτήν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά-προσόντα.

Γνωστό είναι παράλληλα ότι από το 1991 λίγα πράγματα είχαν αλλάξει στον τομέα αυτό έως το νόμο του 2020 αυτής της κυβέρνησης. Οι δημόσιες θέσεις, μέσω διορισμού, γινόταν αντικείμενο διαμάχης κομματικών στελεχών, πολιτευτών και κολλητών υπουργών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι επιλογές ήταν κατά κανόνα λάθος. Το παράδειγμα των διοικητών των νοσοκομείων κατά τη διάρκεια της περιόδου Covid είναι χαρακτηριστικό. Τα κατάφεραν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.

Όπως, όμως, και να το δούμε δεν υφίσταται μια διαδικασία διαφανής που να καταλήγει σε πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Αυτό αλλάζει πλέον.

Αλλάζει, μάλιστα, από μία πρόσφατα εκλεγμένη κυβέρνηση που στις παρούσες συνθήκες δεν δέχεται καμία πίεση από την αντιπολίτευση.

Μια κυβέρνηση κυρίαρχη στο πολιτικό σκηνικό που μόνη της καταργεί ουσιαστικά τη δυνατότητα της να διορίζει στις διοικήσεις των δημόσιων οργανισμών αποκλειστικά δικούς της ανθρώπους.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο;

Δημιουργία προσοντολογίου για κάθε θέση και εξέταση των αιτήσεων από επιτροπή εποπτευομένη από το ΑΣΕΠ. Θα υπάρχει γραπτή εξέταση, συνέντευξη, τεστ δεξιοτήτων και τελικά πρόταση προς τον εκάστοτε αρμόδιο υπουργό τριών ατόμων από τα οποία πρέπει να επιλέξει το ένα.

Ουσιαστικά μιλάμε για διαδικασία με όρους ιδιωτικού τομέα.

Πώς αντιμετωπίζει η αξιωματική αντιπολίτευση το νομοσχέδιο; Εδώ είναι το περίεργο. Μιλά για εξαπάτηση, αντί να επικροτεί. Ζητά να κάνει η κυβέρνηση παρεμβάσεις που δεν διανοήθηκε η ίδια να τολμήσει. Απορώ πως και δεν ζήτησε να έχει στην επιτροπή και έναν δικό της εκπρόσωπο με δικαίωμα βέτο. Έτσι είναι κυρίες και κύριοι της αντιπολίτευσης. Φυσικά, τα περί κοινωνικού ελέγχου των νοσοκομείων από συλλόγους ασθενών τα θεωρώ άσφαιρα πυρά.

Έρχομαι τώρα στο ΠΑΣΟΚ. Η πολύ εμπεριστατωμένη κριτική του εισηγητή διέλυσε πλήρως και τη παραμικρή αμφιβολία που μπορεί να είχα για την ορθότητα του νομοσχεδίου.

Ναι λοιπόν είναι απολύτως σωστή η σύνθεση της επιτροπής. Ναι το διδακτορικό δεν μεταφράζεται σε επιπλέον προσόν για ικανότητα διοίκησης. Ναι απαιτείται μεγαλύτερη προϋπηρεσία από πέντε χρόνια.

Κυρίες και Κύριοι της αντιπολίτευσης,

Πρέπει να υπερψηφίσετε το νομοσχέδιο επιβραβεύοντας ταυτόχρονα και το πολιτικό ρίσκο που παίρνει η κυβέρνηση, η υπουργός και όλοι εμείς στη συμπολίτευση. Μπορούσε η υπουργός να ολοκληρώσει την παρέμβαση στη δημιουργία ενός αναλυτικού προσοντολογίου είτε με νόμο είτε με Π.Δ. και όμως πάμε πολλά βήματα παραπέρα.

Τι εννοώ;

Παίρνουμε το πολιτικό ρίσκο οι τρεις που θα περάσουν στο τελευταίο στάδιο να μην συμφωνούν με πτυχές τις κυβερνητικής πολιτικής και δεν δεχόμαστε καν ούτε να υπάρχουν στο στάδιο αυτό περισσότερες επιλογές. Φαντάζεστε να έχει όλα τα προσόντα ο επικεφαλής του ΙΕΠ και να θεωρεί ότι στη Σμύρνη το 1922 υπήρχε συνωστισμός; Φαντάζεστε δημόσια εταιρεία να πρέπει να παραχωρήσει ή να πουλήσει ακίνητα και ο επικεφαλής να διαφωνεί; Αυτές τις μέρες υπάρχει πρόβλημα με τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ .Το αναφέρω για να κατανοήσουμε το μέγεθος του ρίσκου που παίρνουμε.

Μην μου πείτε ότι όλα αυτά θα καλύπτονται από το στοχοδιάγραμμα και αν δεν υλοποιηθούν θα αντικατασταθεί ο επικεφαλής σε ένα ή δύο χρόνια. Θα ανταπαντήσω ότι έτσι θα υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για πρόσφυγες στα δικαστήρια με επιχειρήματα που θα εδράζονται στην αδυναμία των κρατικών υπηρεσιών να ανταπεξέλθουν στο χρονοδιάγραμμα και όχι στην άρνηση ή την ανικανότητα του επιλεγέντος. Αφετέρου τα στοχοδιαγράμματα δεν μπορεί να είναι πολύ αναλυτικά.

Παίρνουμε , λοιπόν, μεγάλο πολιτικό ρίσκο , γνωρίζοντας επίσης ότι τα υπόλοιπα μέλη των συμβουλίων θα επιλέγονται με παραδοσιακό τρόπο κάτι που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία λήψης αποφάσεων τις δημόσιες επιχειρήσεις.

Όμως, ο στόχος παραμένει, είναι πολύ σημαντικός και μπροστά σε αυτόν τα ρίσκα είναι επιβεβλημένα.

Η χώρα πρέπει με διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες να έχει τις κατάλληλες διοικήσεις στους δημόσιους οργανισμούς.

Η υπουργός γνωρίζει από ρίσκα.

Της εύχομαι καλή επιτυχία στη νέα της μεταρρυθμιστική προσπάθεια την οποία και στηρίζω αν και θα προτιμούσα δυνατότητα πιο ευρύχωρης πολιτικής επιλογής στην διαδικασία. Όπως επίσης προτείνω να αυξηθούν οι μισθοί των Γενικών Γραμματέων ώστε να παρασυρθεί έτσι και ο μισθός των διοικητών.