Πώς συμβάλει  η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων στη λήψη αποφάσεων και στη χάραξη στρατηγικών για την έρευνα, την τεχνολογία σε εθνικό επίπεδο; Πώς συνδέονται οι στρατηγικές αυτές με την παιδεία και τις απαιτούμενες δεξιότητες;

Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την ιδιαίτερα τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχω ως πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας σε μια εκδήλωση με τόσο αξιόλογους ομιλητές και με τόσο ενδιαφέρον και επίκαιρο θέμα, την καινοτομία στην Ε.Ε.

Αντικείμενο αυτή της επιτροπής είναι η παρακολούθηση των εξελίξεων στην επιστημονική έρευνα και την τεχνολογία, αλλά και η αξιολόγησή τους. Στα αντικείμενα της επιτροπής περιλαμβάνεται επίσης και η μελέτη και η παρακολούθηση ζητημάτων βιοηθικής. Η ανάπτυξη, εξάλλου, της ιατρικής, της βιολογίας και της έρευνας με τη δυνατότητα του ανθρώπου να παρεμβαίνει πλέον σε διάφορες βιολογικές διαδικασίες κατέστησαν αναγκαία την ανάπτυξη της βιοηθικής ως κλάδου που ασχολείται με τα ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν από τους πιο πάνω τομείς. Η επιτροπή συμβάλλει συμβουλευτικά στη λήψη αποφάσεων και στη χάραξη στρατηγικών τόσο για την έρευνα όσο και την τεχνολογία σε εθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά, επιστημονικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της χώρας μας.

Για την επίτευξη του σκοπού αυτού η επιτροπή έχει τη δυνατότητα να συνδέεται, επί θεματικής βάσης, με ανάλογες δραστηριότητες των κοινοβουλίων άλλων χωρών, διεθνών οργανισμών, κρατικών ή μη κυβερνητικών οργανώσεων, ιδρυμάτων, ερευνητικών κέντρων. Ως παράδειγμα θα αναφέρω τη διακοινοβουλευτική συνάντηση στο Όσλο, στα τέλη του επόμενου μήνα με θέμα Τεχνολογία και Δημοκρατία.

Ταυτόχρονα, μπορεί να ενθαρρύνει τη διεθνή συνεργασία, ιδίως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στους τομείς της έρευνας, της τεχνολογίας και της τεχνολογικής αποτίμησης, καθώς και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αντίστοιχων κοινοβουλευτικών σωμάτων. Με τον τρόπο αυτό δύνεται η ευκαιρία

Ως πρόεδρος της ειδικής μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής το τελευταίο διάστημα στο πλαίσιο των καθηκόντων μου είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με φορείς, Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα, φορείς του Δημοσίου όπως είναι ο ΟΒΙ και ΕΑΤΕ, εταιρείες spin-off και start-up, fund, venture capitals και θερμοκοιτίδες.

Είχα λοιπόν, την ευκαιρία να συναντήσω ανθρώπους, κυρίως νέους επιστήμονες πολλοί από τους οποίους αποτελούν εξαιρετικά δείγματα του brain gain. Είμαι σήμερα περισσότερο αισιόδοξος ότι με το πλαίσιο που έχει ήδη δημιουργηθεί, αλλά και με βελτιώσεις τις οποίες αναμένουμε από την κυβέρνηση η Ελλάδα θα πάψει να είναι στις τελευταίες θέσεις στην ΕΕ, όσον αφορά την καινοτομία, ενώ είναι στις μεσαίες όσον αφορά στην έρευνα.

Τώρα η καινοτομία στην εκπαίδευση είναι μια πολυδιάστατη διαδικασία. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι ψηφιακές τεχνολογίες, ώστε η ώρα του μαθήματος να μη συνιστά μια παρωχημένη και βαρετή διαδικασία, αλλά να κεντρίζει το ενδιαφέρον των εκπαιδευόμενων και να προσελκύει την ενεργό συμμετοχή τους. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, η εκπαίδευση δεν μπορεί να παραμένει στάσιμη. Αντίθετα, πρέπει όχι μόνο να παρακολουθεί τις εξελίξεις αλλά και να τις διαμορφώνει. Ως καινοτόμα προγράμματα στην εκπαίδευση χαρακτηρίζονται εκείνα που στοχεύουν στην ανανέωση του περιεχομένου της μαθησιακής διαδικασίας, στην ανανέωση του περιεχομένου της διδαχθείσας γνώσης με την προσέγγιση νέων θεμάτων, στην αναμόρφωση της διδακτικής διαδικασίας μέσω νέων προσεγγίσεων στη μάθηση, στην αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού, στην οργάνωση της εκπαίδευση, κ.λπ.

Για να είναι, ωστόσο, λυσιτελής η εφαρμογή των καινοτομιών στην εκπαίδευση απαραίτητη προϋπόθεση αποτελούν τα προγράμματα επιμόρφωσης, ώστε οι εκπαιδευτικοί να γίνουν κοινωνοί της καινοτόμου διαδικασίας ή του καινοτόμου περιεχομένου και συνακόλουθα ικανοί να την χρησιμοποιήσουν, να την εισάγουν στο εκπαιδευτικό περιβάλλον και να την μεταλαμπαδεύσουν στους εκπαιδευόμενους. Η καινοτομία στην εκπαίδευση δεν είναι αυτοσκοπός. Αποσκοπεί στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της λειτουργίας αλλά και της οργάνωσης σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Ήδη η ψηφιοποίηση στον χώρο της εκπαίδευσης προχωράει απρόσκοπτα και με ταχείς ρυθμούς. Η ανάπτυξη υποδομών (πρόσβαση σχολικών μονάδων σε διαδίκτυο με υψηλές ταχύτητες), η παροχή εξοπλισμού (διαδραστικοί πίνακες), η δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου (ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές με αναπηρίες), η καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων (ενίσχυση ψηφιακών δεξιοτήτων εκπαιδευτικών, εργαστήρια δεξιοτήτων) αλλά και η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών (ηλεκτρονικές εγγραφές, ειδοποίηση αποτελεσμάτων πανελλαδικών εξετάσεων, ψηφιακό πιστοποιητικό αποφοίτησης) αποτελούν μερικούς μόνο από τους τομείς ψηφιοποίησης στην εκπαίδευση. Η αξιοποίηση των καινοτόμων τεχνολογιών μπορεί να εμπλουτίσει τη διαδικασία της μάθησης καθιστώντας την διαδραστική, βιωματική και κυρίως αποτελεσματική.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι χώρες οι οποίες εδώ και χρόνια εφαρμόζουν καινοτόμα προγράμματα στην εκπαίδευση παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα τεχνολογικής αλλά και κοινωνική ανάπτυξης. Παραδείγματα, Λετονία, Δανία, Σουηδία κλπ.

Το μέλλον της Ελλάδας μέσα στην Ευρώπη βασίζεται πλέον στην έρευνα και την καινοτομία και γι’ αυτό η ΕΕ προγραμματίζει μια τεράστια αύξηση της χρηματοδότησης στους συγκεκριμένους τομείς. Όπως άλλωστε, είχε πει και ο Steve Jobs «Η καινοτομία είναι αυτή που ξεχωρίζει τον ηγέτη απ’ αυτόν που ακολουθεί». Αν θέλουμε λοιπόν, σαν χώρα και σαν ΕΕ να έχουμε σημαντικό διεθνή ρόλο θα πρέπει να επενδύσουμε ακόμη περισσότερο στην καινοτομία.