Ο τομέας των κατασκευών περιλαμβάνει τα ιδιωτικά έργα, τα δημόσια και τα συγχρηματοδοτούμενα και αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας, με συμμετοχή στο ΑΕΠ κατά 8% και με μεγάλη συμβολή στημείωση της ανεργίας.Δεν πρέπει να μας διαφεύγει τογεγονός ότι διακόσια (200) κύρια και διακόσια (200) δευτερεύοντα επαγγέλματα δραστηριοποιούνται σ’ αυτόν και η συνεισφορά της εργασίας στην ανάπτυξή του ειδικά για την Ελλάδα, πλησιάζει το 50%.

Σε επιβεβαίωση της σημασίας του κλάδου των κατασκευών, θα σας αναφέρω καιορισμένα στοιχεία, που προέρχονται από σχετική μελέτη του ΤΕΕ:

• το ειδικό βάρος του κλάδου των κατασκευών στην εξέλιξη της απασχόλησης διαχρονικά ενισχύεται. Από το 7,3% του συνόλου των απασχολούμενων το 1998, ανήλθε στο 8,7% το 2008,

• την τελευταία δεκαετία ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων στις κατασκευές αυξήθηκε κατά 36,1% έναντι 13,9% στο σύνολο της οικονομίας,

• στον κλάδο των κατασκευών δημιουργήθηκε το 19% των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαετία στο σύνολο της οικονομίας,

• ο κλάδος των κατασκευών συμπεριλαμβάνεται στους 4 δυναμικότερα αναπτυσσόμενους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (μαζί με το εμπόριο, τις επιχειρήσεις εστίασης-ξενοδοχεία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα),

• η βιομηχανία και βιοτεχνία των δομικών υλικών, είναι από τις πλέον καινοτόμες στην Ελλάδα και τις πιο δυναμικές στον εξαγωγικό τομέα.

Είναι γνωστό επίσης, ότι ο κύριος όγκος των προγραμμάτων της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης (Γ΄ΚΠΣ, ΕΣΠΑ κ.λπ.) απο  ρροφώνται από τον κλάδο των κατασκευών.

Τέλος, ας μην ξεχνούμε την άποψη που θέλει τις κατασκευές να έχουν στη χώρα μας την ίδια σημασία και βαρύτητα σε όλη την οικονομία με αυτήν που έχει η αυτοκινητοβιομηχανία στις ΗΠΑ.

Ερχόμενοι τώρα στο παρόν, μεσούσης της οικονομικής κρίσης, η πορεία του κλάδου, συμπεριλαμβανομένης και της βιομηχανίας δομικών υλικών, είναι σίγουρα φθίνουσα, φαινόμενο που κινδυνεύει να λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά. Η κρίση υπογραμμίζεται από τη μείωση κατά 23% των οικοδομικών αδειών σε σχέση με το 2008, τη μείωση κατά 33% του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων σε σχέση με το 2004, την ύπαρξη 150.000 απούλη των διαμερισμάτων, τη μείωση των τιμών των υλικών κατά 10% και τη σημαντική πτώση του τζίρου των βιομηχανιών και βιοτεχνιών δομικών υλικών και φυσικά των εξαγωγών τους.

Στα παραπάνω προβλήματα προστίθεται και η εμφανής υστέρησή μας στην ενσωμάτωση της καινοτομίας στην κατασκευή, η οποία, βέβαια, αφορά και τους υπόλοιπους παραγωγικούς τομείς.

Ενισχυτικά της άποψης αυτής, είναι και τα αποτελέσματα τμήματος μιας έρευνας της οποίας διενήργησε η εταιρία INTERVIEW, από την οποία προέκυψε ότι οι μηχανικοί σε συντριπτικό ποσοστό ασχολούνται με την παραγωγή έργων, ενώ σε όλες τις αναπτυγμένες οικονομίες οι μηχανικοί αποτελούν την αιχμή του δόρατος στηνέρευνα και την τεχνολογία και κατ’ επέκταση στην καινοτομία.

Όσον αφορά την εξωστρέφεια του κλάδου, κανείς νομίζω, δεν αμφιβάλλει ότι ήταν και είναι σημαντική, με κύρια αγορά προορισμού τις βαλκανικές χώρες, την Ανατολική Ευρώπη, αλλά και τη Μέση Ανατολή και τις χώρες του Περσικού κόλπου.

Στις αγορές αυτές δραστηριοποιούνται πολλές ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες κάθε μεγέθους. Βέβαια, στη Μέση Ανατολή και τις χώρες του Περσικού, δραστηριοποιούνται μεγάλοι Ελληνικοί όμιλοι, ενώ στα Βαλκάνια την Ανατολική Ευρώπη, εκτός από τις μεγάλες δραστηριοποιούνται και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στα Βαλκάνια μεγάλη συμμετοχή παρουσιάζεται στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία,τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα δημόσια έργα, ενώ ακόμη στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων η παρουσία μας είναι μικρή.

Στο εξωτερικό η δραστηριοποίηση γίνεται σε κάθε μορφή έργων, αλλά και στοχώρο της ανάπτυξης ακινήτων, ενώ οι στρατηγικές επέκτασης, κατά σειρά προτεραιότητας περιλαμβάνουν τη δημιουργία κοινής επιχείρησης με τοπικό συνέταιρο, τη δημιουργία θυγατρικής επιχείρησης, την άμεση εξαγωγή, την είσοδοστην αγορά με άλλη δραστηριότητα, την κοινοπραξία με ελληνική επιχείρηση.

Ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα αποτελούν το «δαιμόνιο» του Έλληναεπιχειρηματία, το ποιοτικό και πολυπληθές επιστημονικό δυναμικό, η συσσωρευμένη τεχνογνωσία, η εξειδίκευση σε ορισμένες κατηγορίες έργων και η επάρκεια κεφαλαίων.

Τα μειονεκτήματα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι πολλές φορές το μικρό μέγεθος, ο αυτοσχεδιασμός χωρίς σύγχρονη διοίκηση, η έλλειψη εξωστρέφειας των Ελλήνων μηχανικών, η υστέρηση σε ποιότητα σε ένα απαιτητικό περιβάλλον και η ύπαρξη ανταγωνιστικών εξωστρεφών ευρωπαϊκών εταιριών.

Στα μειονεκτήματα αυτά προστίθεται και η ουσιαστική έλλειψη στήριξης από την πολιτεία.

Όσον αφορά τις προτάσεις για την έξοδο από την κρίση, αυτές συμπυκνώνονται σε λίγες γραμμές, η ουσία τους όμως είναι καταλυτική:

• αύξηση της ρευστότητος της οικονομίας, η οποία προφανώς θα φέρει νέες επενδύσεις στην οικοδομή, αλλά και στα ιδιωτικά έργα,

• αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων,

• ταχεία απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ,