Κύριε Υπουργέ, είναι γνωστό ότι μετά την υπερδεκαετή κρίση που έφεραν τα μνημόνια δημιουργήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες κόκκινα δάνεια. Σε μία προσπάθεια πετυχημένη μάλιστα η Κυβέρνηση να εξυγιάνει τις τράπεζες προχώρησε στο πρόγραμμα «ΗΡΑΚΛΗΣ». Είμαστε σε μια φάση που μέσα από το πρόγραμμα «ΗΡΑΚΛΗΣ» και την πώληση των κόκκινων δανείων σε funds υπάρχουν εκατοντάδες πλειστηριασμοί και βέβαια κατασχέσεις ή ο φόβος των κατασχέσεων από τις τράπεζες περίπου δύο εκατομμυρίων λογαριασμών. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν και χρέη προς το δημόσιο πολλών από τους συμπολίτες μας αρκετοί εκ των οποίων αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Έρχεται, όμως, ο πληθωρισμός ο οποίος μας αναγκάζει ή μας πιέζει να κινηθούμε προς την κατεύθυνση να αυξήσουμε το ακατάσχετο ενός τραπεζικού λογαριασμού, το οποίο πολύ σωστά έχει θεσπιστεί, ώστε αυτοί οι συμπολίτες μας που έχουν το πρόβλημα να μην αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης. Άρα, λοιπόν, λόγω του μεγάλου πληθωρισμού, ρωτώ αν η Κυβέρνηση εξετάζει και με ποιον τρόπο την αύξηση αυτού του ακατάσχετου ποσού από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΗΜΑΣ (Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών): Αγαπητέ κύριε συνάδελφε,
θίγετε πράγματι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο απασχολεί πολλούς συμπολίτες μας. Όλοι πιστεύω, όμως, πως σε αυτή την Αίθουσα αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη να βρεθεί η απαραίτητη ισορροπία της προστασίας των πραγματικά ευάλωτων συμπολιτών μας, αλλά και την ίδια στιγμή να εισπράττονται τα δημόσια έσοδα. Επιτρέψτε μου, όμως, να υπογραμμίσω για μια ακόμα φορά το αυτονόητο και
ειδικότερα τη σημασία της δημοσιονομικής ισορροπίας υπενθυμίζοντας πως η απουσία δημοσιονομικής ισορροπίας ήταν η κύρια αιτία που μας οδήγησε στα χρόνια της κρίσης την περασμένη δεκαετία. Ναι, ήταν απαραίτητο να υπάρχει ένα ξεκάθαρο και σαφές πλαίσιο όσον αφορά τη γενικότερη είσπραξη των από κάθε αιτία δημοσίων εσόδων.
Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε τον Οκτώβριο του 2022 τον ν. 4978 τον Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων ο οποίος και κυρώθηκε από τη Βουλή σύμφωνα με τις παραγράφους 6 και 7 του άρθρου 76 του Συντάγματος. Ο κώδικας όπως τονίσατε και εσείς προβλέπει το ακατάσχετο σε πιστωτικά ιδρύματα στην προσπάθεια πράγματι να ενισχύσουμε και να δώσουμε σημαντικές ανάσες στους συμπολίτες μας που έχουν οφειλές.
Νομίζω, όμως, πως όλοι αντιλαμβανόμαστε πως αυτά πρέπει να γίνονται υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ναι, είναι για έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό και βεβαίως, σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα για κάθε φυσικό πρόσωπο, συνεπώς και για τον ελεύθερο επαγγελματία ή όποιον έχει ατομική επιχείρηση μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα ευρώ μηνιαίως. Η διαδικασία είναι απλή και φυσικά κάθε φυσικό πρόσωπο για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται να υποβάλει ηλεκτρονική δήλωση στο πληροφοριακό σύστημα της φορολογικής διοίκησης με την οποία γνωστοποιεί το μοναδικό ακατάσχετο τραπεζικό λογαριασμό. Άρα, με το νέο Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων έχει γίνει προσπάθεια να βρεθεί η απαραίτητη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης προστασίας των συμπολιτών μας, στην οποία πολύ σωστά αναφερθήκατε και εσείς, αλλά και στις οφειλές του δημοσίου συμφέροντος και την εισπραξιμότητα από την πλευρά του κράτους.
ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ (ΣΤΡΑΤΟΣ) ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ: Ευχαριστώ για την απάντηση, αλλά μου απαντήσατε μόνο για τις εισπράξεις του δημοσίου. Θα μπορούσα να σας πω ότι δεν έχω αντίρρηση. Στην πρωτομιλία μου αναφέρθηκα διεξοδικά στις τράπεζες. Θα μπορούσαμε λοιπόν, να δούμε μία διαδικασία όπου το ακατάσχετο θα αυξηθεί όχι για το δημόσιο, αλλά για τις τράπεζες. Έτσι δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα για τα έσοδα του δημοσίου. Κατανοώ την απάντηση σας και αντιπροτείνω να το δείτε μόνο για τις τράπεζες. Δεν ξέρω αν είναι εφικτό τεχνικά, δεν γνωρίζω αν συνταγματικά είναι εφικτό, αλλά
θεωρώ ενόψει των εξαγγελιών και του νέου οικονομικού προγράμματος που είθισται ο Πρωθυπουργός να παρουσιάζει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης κάθε χρόνο, θα μπορούσε να εξεταστεί αυτή η πρόταση που γεφυρώνει αυτά τα οποία είπατε για τα έσοδα του δημοσίου και την πρόταση που κάνω. Άρα λοιπόν, την επαναφέρω ως πρόταση που αφορά μόνο τις τράπεζες.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΗΜΑΣ (Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών): Θέλω λίγο να σταθώ στη διάταξη του άρθρου 30 παράγραφος 4 του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων και να τονίσω πως παρέχεται στον αρμόδιο για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής προϊσταμένου, μπορεί να είναι ΔΥΟ, ΚΕΔΗΣ, ΚΕΜΕΕΠ, ΚΕΦΟΜΕΠ, ΕΜΕΙΣ κ.λπ., η ευχέρεια μετά από σχετική αίτηση του οφειλέτη να περιορίσει με την απόφασή του το ποσό ή ποσοστό της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων που του επιβλήθηκε υπό προϋποθέσεις που ορίζονται σε εγκυκλίους. Στις δε περιπτώσεις φυσικού προσώπου, επιτηδευματία, νομικού προσώπου ή οντότητας δύναται να περιορισθεί το ποσό ή ποσοστό της κατάσχεσης εφόσον προκύπτει από επίσημα στοιχεία ότι ο περιορισμός αυτός αφορά στην καταβολή μισθοδοσίας σε υπαλλήλους της επιχείρησης, στην καταβολή φορολογικών υποχρεώσεων ή άλλων υποχρεώσεων που κρίνονται αναγκαίες για τη βιωσιμότητα και τη συνέχιση της λειτουργίας της.
Γενικότερα η εξέταση των υποβαλλόμενων αιτημάτων για περιορισμό ποσού ή ποσοστού της κατάσχεσης επαφίεται καταρχήν στην κρίση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την είσπραξη οφειλής υπηρεσίας, ο οποίος δύναται να απορρίψει φυσικά το υποβαλλόμενο αίτημα παρά τη συνδρομή των διαλαμβανόμενων στην παρούσα κριτηρίων καθόσον πρόκειται από τον νόμο για δυνατότητα και όχι υποχρέωση φορολογικής διοίκησης να κάνει αποδεκτό αντίστοιχο αίτημα. Σε κάθε περίπτωση η εξέταση των αιτημάτων πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις με κριτήρια απολύτως αντικειμενικά, σχετιζόμενα με ιδιαίτερους λόγους, όπως η πραγματική οικονομική αδυναμία, λόγοι υγείας, ύψους οφειλής, παλαιότητα και είδος αυτής και πότε επιλεκτικά, χωρίς δηλαδή να σχετίζεται με το πρόσωπο του οφειλέτη.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις εν λόγω εγκυκλίους ανεξαρτήτως της συνδρομής των οριζόμενων σε αυτόν προϋποθέσεων δύναται να εξετάζονται εξαιρετικές περιπτώσεις όπου ο οφειλέτης προσκομίζει έγγραφα που αποδεικνύουν την αναγκαιότητα του περιορισμού της κατάσχεσης, λόγω ειδικών συνθηκών, όπως παραδείγματος χάριν είναι η μακροχρόνια ανεργία, η ανυπαρξία άλλης πηγής εισοδήματος του οφειλέτη ή του/της συζύγου του, τυχόν σοβαρά προβλήματα υγείας αυτού ή μελών της οικογένειάς του, χορήγηση προνοιακών ή άλλων κοινωνικών επιδομάτων και βοηθημάτων.
Περαιτέρω επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που διαπιστώνεται ότι έχει επιβληθεί κατάσχεση σε ατομικό ή και κοινό τραπεζικό λογαριασμό, ανεξάρτητα από το αν έχει δηλωθεί ακατάσχετος ή όχι επί καταθέσεων προερχόμενων από καταβολή προνοιακού ή άλλου κοινωνικού επιδόματος ή βοηθήματος, η κατάσχεση περιορίζεται μετά από αίτηση του οφειλέτη, αποδεσμεύοντας το σύνολο του δεσμευθέντος κατά το ανωτέρω ποσό εφόσον κατά την κείμενη νομοθεσία τα ανωτέρω επιδόματα/βοηθήματα προβλέπονται ρητώς ως ακατάσχετα. Μπορεί να είναι επιδόματα κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης, επίδομα ανεργίας, επίδομα θέρμανσης, διατροφή ανήλικου τέκνου και άλλα. Η αποδέσμευση του συνόλου του δεσμευθέντος ποσού επιδόματος/βοηθήματος ισχύει και στην περίπτωση που ως δικαιούχος ή συνδικαιούχος του κατασχεθέντος τραπεζικού λογαριασμού αναγράφεται υποχρεωτικά τρίτο πρόσωπο, όπως ο δικαστικός συμπαραστάτης του δικαστικώς συμπαραστατούμενου τέκνου ή ένας εκ των δύο γονέων στην περίπτωση διατροφής ανήλικου τέκνου.
