I am not here as an expert but as a citizen-electrical engineer who has the opportunity, through my position, to contribute to the development of the research and, most importantly, the innovation system in our country.

However, this development must take certain facts into account:

First. We rank approximately in the middle among EU countries in research, but among the last in innovation.

Second. The EU plans to mobilize resources of €80 billion for innovation and €500 billion for defense innovation.

Third. We have highly skilled scientists in universities, research centers, and the private sector.

So, what must be done to bridge the gap between research and innovation?

I recently attended the SLUSH exhibition in Helsinki, featuring 3,500 startups and 13,000 visitors. The exhibition is non-profit and organized by students.

Here lies a bright example of potential, though I do not overlook the fact that, until a few years ago or even today, such initiatives have sparked reactions from certain minorities within the university community.

Nor do I ignore the fact that even today, we have not agreed on whether the General Secretariat for Research and Innovation should fall under the Ministry of Education or the Ministry of Development.

Additionally, there is another issue—the fragmentation of oversight over the research and innovation ecosystem across 3–4 ministries.
Clearly, it involves the Ministries of Education and Development, but now also Digital Governance, the respective ministry in agriculture, the Ministry of Finance for the «FAROS» program on artificial intelligence, and the Alexandrian Innovation Zone in Thessaloniki, which falls under the Ministry of the Interior.

Despite these challenges, there are areas where we can focus and achieve results.

What Are They?

In my opinion:

• Strengthening technology transfer offices and enabling them to hire market professionals at competitive market rates.

• Modernizing the operation of the Special Account for Research Funds (ELKE), which is currently overly bureaucratic.

• Redesigning the Research-Innovate program, which still operates as initially conceived and epitomizes what we call technological bureaucracy.

• Adapting the Research-Innovate program to align with the HORIZON framework.

• Mandating the participation of a private sector partner in the Research-Innovate program.

• Conducting numerous open innovation competitions to encourage universities and research centers to collaborate with the private sector.

• Enhancing the importance of patents in evaluating faculty members in universities, and reducing the obligation for universities to cover related costs from five to two years. Singapore adopts this practice.

• Providing institutional support to university authorities, enabling them to fund innovation within universities without fear of failure—after all, one in ten initiatives succeeds.

• Increasing the remuneration for participation in research programs to ensure our researchers no longer remain the «poor relatives» in collaborative projects with EU entities.

• Offering additional national funding to academic and research institutions that secure European funding.

• Providing strong incentives for collaboration between research centers and the private sector (e.g., VAT exemptions, etc.).

• Offering interest-free financing or even subsidizing patent costs.

• Funding spinoffs without imposing strict banking criteria.

• Ensuring continuity in funding for research programs without interruptions.

To be constructive, I propose a solution for discussion as it requires extensive consultation. This proposal pertains to ELKE and has the potential to address many of the issues mentioned above.

Specifically, ELKE operates within the framework of public accounting, a fact that, as mentioned earlier, creates challenges in the smooth operation of the research activities of faculty members and researchers.

Additionally, ELKE has a dual and ambiguous role:

• It serves as an auditing body for expenses related to research projects.

• Simultaneously, it acts as a project management entity, providing advisory services to University members who are the scientific leads of these projects.

However, its contribution is limited because the available staff is insufficient to meet such demands. Technology Transfer Offices are also understaffed and undervalued.

The current contribution of ELKE to the development of research and the dynamic engagement of public universities within the country’s productive ecosystem is not as effective as it could be.

I propose the creation of an independent body (joint stock company) to act as an innovation broker, providing a holistic approach to supporting the research ecosystem of each university and its connection with businesses.

This company would have structures and personnel capable of supporting all stages of the research process, including:

• Assisting University members in drafting and submitting research projects (currently, these members often rely on numerous private «consulting firms» and pay the associated costs).

• Undertaking the comprehensive management and successful implementation of projects.

• Promoting research outcomes and facilitating their commercial exploitation.

Therefore, I propose a clear distinction in ELKE’s role:

• ELKE would retain its function as an approval/auditing mechanism.

• A new structure would be established to absorb the Technology Transfer Office and operate as a corporation.

This new corporate entity would streamline processes and ensure a more dynamic and effective engagement of universities with the productive and commercial sectors.

It will operate in the same way as similar structures in universities and research institutions abroad.

The proposed company to be created will be a subsidiary of each university, with its own administration appointed by the university. The selection will follow specific criteria to ensure that the board members have the necessary background to meet the company’s objectives.

Since the goal of each university is to collaborate with businesses, it must «speak the same language» through an equivalent structure—namely, a corporate entity.
Industry, companies, and their executives find it easier to collaborate with a company on business matters, such as the commercialization of a patent. They are familiar with the business environment and prefer to interact with structures that do not suffer from delays or decision-making hurdles.

The aim is to establish agile mechanisms for Greek universities to collaborate with production entities (e.g., industrial associations, exporters’ associations, chambers of commerce) and, most importantly, with private companies specializing in technology transfer, innovation promotion, and commercialization.

 

Σας ευχαριστώ θερμά για την εξαιρετική τιμή της πρόσκλησης. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την προώθηση της καινοτομίας στη χώρα μας.

Έχουν θεσπιστεί σημαντικά φορολογικά κίνητρα για συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του ιδιωτικού τομέα, έχει δοθεί χρηματοδότηση για υποδομές από το Ταμείο Ανάκαμψης και έχει ενισχυθεί το θεσμικό πλαίσιο με γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας και εταιρείες τεχνοβλαστών (spin-offs).

Δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα επιλέχθηκε να φιλοξενήσει μία από τις 7 μονάδες τεχνητής νοημοσύνης της ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν πολλά ακόμα να γίνουν.

Ας παραδεχτούμε τα εξής:

Πρώτον. Βρισκόμαστε περίπου στη μέση των χωρών της ΕΕ στην έρευνα, αλλά στους τελευταίους στην καινοτομία. Σύμφωνα με μια μελέτη της επιτροπής Mind the Bridge, βρισκόμαστε στο πρώιμο στάδιο, με 75-150 startups που έχουν αναπτυχθεί. Μια εταιρεία θεωρείται ScaleUp όταν παρουσιάζει σταθερή ανάπτυξη εσόδων 20%+ για τρία χρόνια, έχει 10+ υπαλλήλους και ετήσια έσοδα άνω του $1 εκατομμυρίου.

Το χάσμα αυτό πρέπει να καλυφθεί άμεσα, καθώς άλλες χώρες κινούνται με γοργούς ρυθμούς.

Δεύτερον. Η ΕΕ σχεδιάζει να κινητοποιήσει πόρους ύψους 80 δισεκατομμυρίων ευρώ για καινοτομία και 500 δισεκατομμυρίων για αμυντική καινοτομία.

Τρίτον. Έχουμε εξαιρετικά καταρτισμένους επιστήμονες στα πανεπιστήμια, στα ερευνητικά κέντρα και στον ιδιωτικό τομέα.

Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ έρευνας και καινοτομίας;

Πρόσφατα παρακολούθησα την έκθεση SLUSH στο Ελσίνκι, με 3.500 startups και 13.000 επισκέπτες. Η έκθεση είναι μη κερδοσκοπική και διοργανώνεται από φοιτητές.

Εδώ βρίσκεται ένα λαμπρό παράδειγμα δυνατοτήτων, αν και δεν παραβλέπω το γεγονός ότι, μέχρι πριν λίγα χρόνια ή ακόμα και σήμερα, τέτοιες πρωτοβουλίες προκαλούν αντιδράσεις από ορισμένες μειοψηφίες εντός της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Ούτε αγνοώ ότι ακόμη και σήμερα δεν έχουμε συμφωνήσει αν η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας πρέπει να υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας ή στο Υπουργείο Ανάπτυξης.

Επιπλέον, υπάρχει ένα άλλο ζήτημα—ο κατακερματισμός της εποπτείας του οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας σε 3-4 υπουργεία.
Αναμφίβολα εμπλέκονται τα Υπουργεία Παιδείας και Ανάπτυξης, αλλά πλέον και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το αντίστοιχο υπουργείο στον αγροτικό τομέα, το Υπουργείο Οικονομικών για το πρόγραμμα «ΦΑΡΟΣ» για την τεχνητή νοημοσύνη, και η Ζώνη Καινοτομίας Αλεξάνδρειας στη Θεσσαλονίκη, που υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών.

Παρά αυτές τις προκλήσεις, υπάρχουν τομείς όπου μπορούμε να εστιάσουμε και να πετύχουμε αποτελέσματα.

Ποιοι είναι αυτοί;

Κατά την άποψή μου:

• Ενίσχυση των γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας και δυνατότητα πρόσληψης επαγγελματιών της αγοράς με ανταγωνιστικές αποδοχές.

• Εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), ο οποίος σήμερα είναι υπερβολικά γραφειοκρατικός.

• Ανασχεδιασμός του προγράμματος «Έρευνα-Καινοτομία», ώστε να ευθυγραμμιστεί με το πλαίσιο HORIZON.

• Υποχρεωτική συμμετοχή εταίρου από τον ιδιωτικό τομέα στο πρόγραμμα «Έρευνα-Καινοτομία».

• Διοργάνωση πολλών ανοιχτών διαγωνισμών καινοτομίας για την ενίσχυση της συνεργασίας πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων με τον ιδιωτικό τομέα.

• Ενίσχυση της σημασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην αξιολόγηση των μελών ΔΕΠ και μείωση της υποχρέωσης κάλυψης των σχετικών εξόδων από τα πανεπιστήμια από πέντε σε δύο χρόνια (πρακτική που εφαρμόζει η Σιγκαπούρη).

• Παροχή θεσμικής υποστήριξης στις πανεπιστημιακές αρχές για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας, χωρίς φόβο αποτυχίας—άλλωστε μία στις δέκα πρωτοβουλίες πετυχαίνει.

• Αύξηση της αμοιβής για συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα, ώστε οι ερευνητές μας να μην είναι οι «φτωχοί συγγενείς» στα συνεργατικά έργα με φορείς της ΕΕ.

• Παροχή πρόσθετης εθνικής χρηματοδότησης σε ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα που εξασφαλίζουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

• Παροχή ισχυρών κινήτρων για συνεργασία ερευνητικών κέντρων με τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. απαλλαγές ΦΠΑ κ.λπ.).

• Άτοκη χρηματοδότηση ή και επιδότηση του κόστους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

• Χρηματοδότηση spinoffs χωρίς αυστηρά τραπεζικά κριτήρια.

• Διασφάλιση συνέχειας στη χρηματοδότηση των ερευνητικών προγραμμάτων χωρίς διακοπές.

Για να είμαι εποικοδομητικός, προτείνω μια λύση προς συζήτηση, καθώς απαιτεί ευρεία διαβούλευση.

Συνέχεια μετάφρασης:

Αυτή η πρόταση αφορά τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) και έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει πολλά από τα ζητήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Συγκεκριμένα, ο ΕΛΚΕ λειτουργεί στο πλαίσιο της δημόσιας λογιστικής, γεγονός που, όπως αναφέρθηκε, δημιουργεί προκλήσεις για την ομαλή λειτουργία των ερευνητικών δραστηριοτήτων των μελών ΔΕΠ και των ερευνητών.

Επιπλέον, ο ΕΛΚΕ έχει διπλό και ασαφή ρόλο:

• Λειτουργεί ως ελεγκτικός μηχανισμός για τις δαπάνες των ερευνητικών έργων.

• Ταυτόχρονα, λειτουργεί ως φορέας διαχείρισης έργων, παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες στα μέλη του Πανεπιστημίου που είναι επιστημονικά υπεύθυνα για τα έργα αυτά.

Ωστόσο, η συμβολή του είναι περιορισμένη, καθώς το διαθέσιμο προσωπικό δεν επαρκεί για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις. Τα γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας είναι επίσης υποστελεχωμένα και υποτιμημένα.

Η τρέχουσα συνεισφορά του ΕΛΚΕ στην ανάπτυξη της έρευνας και στη δυναμική εμπλοκή των δημόσιων πανεπιστημίων στο παραγωγικό οικοσύστημα της χώρας δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο θα μπορούσε.

Προτείνω τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα (ανώνυμης εταιρείας) που θα λειτουργεί ως μεσάζοντας καινοτομίας, παρέχοντας μια ολιστική προσέγγιση για τη στήριξη του ερευνητικού οικοσυστήματος κάθε πανεπιστημίου και τη σύνδεσή του με τις επιχειρήσεις.

Αυτή η εταιρεία θα διαθέτει δομές και προσωπικό ικανά να στηρίξουν όλα τα στάδια της ερευνητικής διαδικασίας, όπως:

• Βοήθεια προς τα μέλη του Πανεπιστημίου για τη σύνταξη και υποβολή ερευνητικών προτάσεων (σήμερα αυτά τα μέλη καταφεύγουν συχνά σε ιδιωτικά «συμβουλευτικά γραφεία» και πληρώνουν το σχετικό κόστος).

• Ανάληψη της συνολικής διαχείρισης και επιτυχούς υλοποίησης έργων.

• Προώθηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και διευκόλυνση της εμπορικής τους εκμετάλλευσης.

Επομένως, προτείνω μια σαφή διάκριση στον ρόλο του ΕΛΚΕ:

• Ο ΕΛΚΕ θα διατηρήσει τη λειτουργία του ως μηχανισμός έγκρισης/ελέγχου.

• Θα δημιουργηθεί μια νέα δομή που θα ενσωματώσει το Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας και θα λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρεία.

Αυτή η νέα εταιρική δομή θα απλοποιήσει τις διαδικασίες και θα διασφαλίσει μια πιο δυναμική και αποτελεσματική εμπλοκή των πανεπιστημίων με τους παραγωγικούς και εμπορικούς τομείς.

Θα λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως αντίστοιχες δομές σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού.

Η προτεινόμενη εταιρεία θα είναι θυγατρική κάθε πανεπιστημίου, με δική της διοίκηση που θα ορίζεται από το πανεπιστήμιο. Η επιλογή θα γίνεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου έχουν το απαραίτητο υπόβαθρο για την επίτευξη των στόχων της εταιρείας.

Δεδομένου ότι ο στόχος κάθε πανεπιστημίου είναι η συνεργασία με τις επιχειρήσεις, πρέπει να «μιλά την ίδια γλώσσα» μέσω μιας αντίστοιχης δομής—δηλαδή μιας εταιρικής οντότητας.

Η βιομηχανία, οι εταιρείες και τα στελέχη τους βρίσκουν ευκολότερο να συνεργάζονται με μια εταιρεία για επιχειρηματικά θέματα, όπως η εμπορική εκμετάλλευση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Είναι εξοικειωμένοι με το επιχειρηματικό περιβάλλον και προτιμούν να συνεργάζονται με δομές που δεν υποφέρουν από καθυστερήσεις ή γραφειοκρατικά εμπόδια στις αποφάσεις.

Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν ευέλικτοι μηχανισμοί που θα επιτρέψουν στα ελληνικά πανεπιστήμια να συνεργάζονται με παραγωγικούς φορείς (π.χ. βιομηχανικούς συνδέσμους, συνδέσμους εξαγωγέων, εμπορικά επιμελητήρια) και, κυρίως, με ιδιωτικές εταιρείες που ειδικεύονται στη μεταφορά τεχνολογίας, την προώθηση της καινοτομίας και την εμπορική εκμετάλλευση.

Σημαντικά βήματα έχουν γίνει στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν ακόμα περισσότερα.