Τα τελευταία χρόνια η καινοτομία έχει μπει δυναμικά στην καθημερινότητα όλων μας.

Οι δυνατότητες που παρέχουν οι εφαρμογές της συμβάλουν, μεταξύ άλλων, και στην κοινωνική συμπερίληψη ατόμων με αναπηρία και ατόμων τρίτης ηλικίας.

Οι νέες τεχνολογίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον τομέα της εκπαίδευσης, διευκολύνοντας την ισότιμη συμμετοχή των μαθητών με αναπηρίες στην εκπαιδευτικές διαδικασίες. Ψηφιακές πλατφόρμες προσφέρουν δυνατότητες υποτιτλισμού, μετατροπής κειμένου σε ομιλία και αφήγηση, διευκολύνοντας την πρόσβαση στο περιεχόμενο για άτομα με οπτική ή ακουστική αναπηρία. Επιπλέον, τα μέσα που βασίζονται στην επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα προσφέρουν έναν πιο βιωματικό τρόπο μάθησης, ιδανικό για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες.

Μαθητές που αντιμετωπίζουν διαταραχές όπως ο αυτισμός, η ΔΕΠ-Υ, η δυσλεξία και άλλες μαθησιακές δυσκολίες, με τις νέες τεχνολογίες έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν μέρος στην εκπαιδευτική διαδικασία απαλλαγμένοι από τα εμπόδια της συμβατικής διδασκαλίας.

Σημαντική είναι η συμβολή των νέων τεχνολογιών στην υποστήριξη της καθημερινότητας ατόμων με αναπηρίες αυξάνοντας την ανεξαρτησία τους και παρέχοντάς τους ταχύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες. Ψηφιακοί προσωπικοί βοηθοί, όπως η Siri της Apple ή η Alexa της Amazon, επιτρέπουν στους χρήστες να εκτελούν πληθώρα λειτουργιών μέσω φωνητικών εντολών.

Επίσης, οι νέες «έξυπνες» βοηθητικές συσκευές, από εξελιγμένα αμαξίδια με αισθητήρες έως ρομποτικά άκρα που ελέγχονται μέσω της σκέψης, επιτρέπουν στους χρήστες να εκτελούν δραστηριότητες με μεγαλύτερη αυτονομία.

Σήμερα, υπάρχουν εφαρμογές που μετατρέπουν τη γραπτή και προφορική γλώσσα σε νοηματική και αντιστρόφως, καθιστώντας δυνατή την επικοινωνία μεταξύ ατόμων με ακουστικές αναπηρίες και του ευρύτερου κοινού, δημιουργώντας, παράλληλα, έναν δίαυλο επικοινωνίας που προσφέρει αυξημένη αυτοπεποίθηση και συμμετοχικότητα.

Ως πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής το τελευταίο χρονικό διάστημα ήρθα σε επαφή με πολλές νεοφυείς ελληνικές προσπάθειες που παρουσιάζουν καινοτόμες εφαρμογές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα καινοτομίας αποτελεί το παιχνίδι TRIGO (τρίλιζα για τυφλούς) του Σχολείου Κωφών Πανοράματος. Επίσης, το παιχνίδι Wizzle της ομάδα ISOMETRICS του Πειραματικού Γυμνάσιου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με το οποίο έχει κερδίσει το πρώτο Παγκόσμιο βραβείο στον διαγωνισμό JA και χρησιμοποιείται πλέον και σε ασθενείς με πρώιμο Alzheimer. Ακόμη, μια ξύλινη απτική μακέτα καλαθοσφαίρισης, μέσω της οποίας άτομα με προβλήματα όρασης παρακολουθούν με τη βοήθεια εθελοντών αγώνες καλαθοσφαίρισης.

Πολύ σημαντική είναι η εφαρμογή της Eyeharp Ελλάδος, που δίνει τη δυνατότητα σε παραπληγική μουσικό να παίζει μουσική με τα μάτια και η εφαρμογή HERMES EXO της Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με έναν ρομποτικό εξωσκελετό για άτομα με  παραπληγία.

Για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, υπάρχει μια συζήτηση γύρω από τα θέματα της βιοηθικής σε σχέση με την τεχνολογία, αλλά και της δημοκρατίας σε σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη. Οι υπαρκτοί κίνδυνοι δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, αλλά οφείλουμε να φωτίσουμε και την άλλη πλευρά της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Πρόκειται για την πλευρά που βελτιώνει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων, ενώ συμβάλλει ιδιαίτερα στην συμπερίληψη των ανθρώπων με αναπηρία στην κοινωνική και οικονομική μας πραγματικότητα.