Επιλέγω στις γραμμές αυτές να αναφερθώ στην εμπειρία μου για την, επί ένα δεκαήμερο, παραμονή μου τον Αύγουστο στη Δυτική Μακεδονία. Πρόκειται για μια ευλογημένη από το Θεό περιοχή της Ελλάδας. Με κέντρο το πανέμορφο Νυμφαίο επισκέφθηκα, Κλεισούρα, Βλάστη, Καστοριά, Βογατσικό, Σαμαρίνα, Αβδέλλα, Φλώρινα, Αμύνταιο, Βεγόρα,  Σιάτιστα, Αχλάδα, Κοιλάδα Κοζάνης, αλλά και Λιβάδι Ολύμπου στο Νομό Λαρίσης και Άρνισσα στην Πέλλα. Παραβρέθηκα σε εκδηλώσεις, επισκέφθηκα παραγωγικές μονάδες και μεταξύ «τυρού και αχλαδιού» συνομίλησα με ντόπιους, αλλά και Θεσσαλονικείς που έλκουν την καταγωγής τους από την περιοχή.

Το κύριο συμπέρασμα μου είναι ότι πρόκειται για περιοχή με τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες οι οποίες σε μεγάλο βαθμό παραμένουν αναξιοποίητες παρά την ύπαρξη της Εγνατίας και των κάθετων αξόνων της. Αναφέρομαι φυσικά στο απίστευτης ομορφιάς φυσικό περιβάλλον, στις τεράστιες δυνατότητες για αγροτικές καλλιέργειες και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, αλλά και τις μεγάλες δυνατότητες της δευτερογενούς παραγωγής.

Δεν επιθυμώ να ξεχωρίσω τις πόλεις και τις κωμοπόλεις στην περιγραφή μου. Τα βλαχοχώρια με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, την Καστοριά με τη λίμνη της, τη Φλώρινα με τον πολιτισμό της, τα Γρεβενά με τα αρωματικά φυτά, τη Βεγόρα με την παραγωγή της πιπεριάς, τη Κοιλάδα Κοζάνης με τις πατάτες, το Αμύνταιο με τα κρασιά, την Άρνισσα με τα φρούτα, το Βογατσικό ως πατρίδα του Ίωνα Δραγούμη και τη Σιάτιστα με τις γούνες και τα κρασιά της.

Ένα θέμα, όμως, θέλω να τονίσω. Τώρα που οι υποδομές προχωρούν ήρθε και η ώρα ο ιδιωτικός τομέας της περιοχής αλλά και όλης της Ελλάδας να κινητοποιηθεί και να επενδύσει εκεί. Ο Ε-65 σε λίγα χρόνια θα είναι γεγονός και η Δυτική Μακεδονία με ένα ταξίδι τριών ωρών θα συνδέεται με την Αθήνα.

Πρέπει να δημιουργηθούν πεντάστερες ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά κυρίως ξενώνες . Εδώ θα ήθελα να φωτίσω μια πτυχή που προσελκύει επισκέπτες στο Νυμφαίο, πέρα από τη φυσική του ομορφιά, Αναφέρομαι στον ιερωμένο τον Παπαγιάννη  Ζέζιο, ο οποίος με την παρουσία του κατάφερε το Νυμφαίο να γίνει τόπος για γάμους και βαφτίσεις οικογενειών από όλη την Ελλάδα, κατά κανόνα μέσου και υψηλού εισοδήματος.

Η μεγάλη δυνατότητα  της πρωτογενούς παραγωγής οφείλει να συνδυασθεί και με δευτερογενή παραγωγή βασισμένη σε ντόπιες συνταγές. Ταυτόχρονα δίπλα στα λίγα υψηλών προδιαγραφών εστιατόρια πρέπει να ανοίξουν και άλλα. Επιμένω ότι πρέπει να χρησιμοποιούν ντόπια προϊόντα και συνταγές.  Το παράδειγμα της πιπεριάς Φλωρίνης στην Βεγόρα είναι χαρακτηριστικό.   Παράλληλα η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος πρέπει να χαρτογραφηθεί σε επίπεδο τουριστικών οδηγών, αλλά και να ενισχυθεί και με δημιουργία μικρών μουσείων και δράσεων με καθαρά τοπικό χαρακτήρα. Απαιτείται επίσης μέριμνα παραδείγματος χάριν για τα διατηρητέα στο ποτάμι της Φλώρινας, μεγαλύτερη αξιοποίηση των ευρημάτων στο Δισπηλιό, λύση στο πρόβλημα της αποχέτευσης της Καστοριάς, επιτάχυνση της υλοποίησης του δρόμου Πτολεμαΐδα- Φλώρινα.

Φυσικά, η γειτνίαση με τη Βαλκανική, αλλά και η εύκολη πρόσβαση με όλη την Ελλάδα σε συνδυασμό με τα προγράμματα και τα κίνητρα για τη δίκαιη μετάβαση θα ενισχύσουν και την εγκατάσταση σημαντικών βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα βιομηχάνου της περιοχής που συνεχίζει να διαμένει στη Θεσσαλονίκη και πηγαινοέρχεται στην περιοχή με ένα ασφαλές ταξίδι δυόμιση ωρών σήμερα και περίπου δύο ωρών σε λίγα χρόνια.

Μέσα από όλα αυτά που περιέγραψα, καθαρά ως επισκέπτης, γίνεται φανερό ότι η περιοχή μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα γρήγορης αναπτυξιακής πορείας βασισμένης καθαρά στα τοπικά χαρακτηριστικά και ταυτόχρονα στα οφέλη από την απολιγνιτοποίηση.

Η τελευταία πρέπει τέλος να πάρει υπόψη και τις εναπομείνασες  επιχειρήσεις εξορυκτικού χαρακτήρα, αλλα και να καταστήσει την περιοχή κέντρο υπηρεσιών της ΔΕΗ. Αναφέρομαι στο Κέντρο Ηλεκτρονικών και Ψηφιακών Υπηρεσιών. Πρέπει να εγκατασταθεί στην Κοζάνη ή στο Αμύνταιο και να χρησιμοποιήσει εργατικό δυναμικό από την περιοχή με έμφαση στους εργαζόμενους της ΔΕΗ που δεν βρίσκονται κοντά στο στάδιο της εθελούσιας εξόδου.

Ακόμη θεωρώ χρέος να αναφέρω ότι κατά την διάρκεια της συμμετοχής μου στην εκδήλωση – παρουσίαση του βιβλίου «Βλάχοι στη σκιά του Ολύμπου» με την έκδοση να ανήκει στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, έγινα μάρτυρας ανησυχιών ότι ξένα κέντρα προσπαθούν να επαναφέρουν στο προσκήνιο μειονοτικά θέματα με επίκεντρο τη βλαχική καταγωγή.

Στη Δυτική Μακεδονία όπως και στη Θράκη κτυπάει η ελληνική ψυχή.