Η ερανιστική φυσιογνωμία του σημερινού νομοσχεδίου δεν αποτελεί τροχοπέδη στον αναπτυξιακό και μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα του. Αντίθετα, παρέχει τη δυνατότητα επίλυσης επιμέρους προβλημάτων κάποια, μάλιστα, εκ των οποίων είναι επείγουσας φύσεως.  Το παρόν νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρέχει τα εχέγγυα και όλες εκείνες τις προδιαγραφές και παραμέτρους που το καθιστούν κατάλληλο για τη ρύθμιση πολύ σημαντικών αναπτυξιακών ζητημάτων που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον.

Από την συνεδρίαση της Δευτέρας ΄έγινε φανερή η βαρύτητα του νομοσχεδίου, με έμφαση στα σημεία των άρθρων που είναι καίριας σημασίας και αποβλέπουν στην επίλυση κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι η επισήμανση ότι τα  data centers είναι χαμηλής περιβαλλοντικής όχλησης και δραστηριότητες με λιγότερους εργαζομένους σε σχέση με τις κλασικές επιχειρήσεις. Επίσης, ο μη ρεαλιστικός χαρακτήρας με βάση την πράσινη μετάβαση της υποχρεωτικής εγκατάστασης φυσικού αερίου σε όλες τις νέες οικοδομές και η στροφή σε εναλλακτικές μορφές θέρμανσης (αντλίες θερμότητας, γεωθερμία). Η βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των φωτοβολταϊκών μέσω των φυτοφραχτών και των δεντροστοιχιών και η απουσία προβλημάτων ασφαλείας για την εγκατάσταση σε απόσταση 100μ των φωτοβολταϊκών από λατομεία. Η υποχρεωτική πρόνοια όσων εγκαθιστούν ανεμογεννήτριες για υπηρεσίες δασοπυρόσβεσης και η δυνατότητα στον ΔΕΔΔΗΕ να παρεμβαίνει στους κοινόχρηστους δρόμους και να κλαδεύει τα δέντρα κ.λπ.

Οι περισσότεροι φορείς που κλήθηκαν να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου έκαναν εύστοχα σχόλια και ανέδειξαν σε μεγάλο μέρος πόσο απαραίτητες είναι οι παρεμβάσεις που γίνονται στην κατεύθυνση της βελτίωσης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω στις επισημάνσεις του εκπροσώπου του ΣΕΒ, ο οποίος τόνισε ότι αξιολογεί τις ρυθμίσεις θετικά καθώς ενισχύουν την ασφάλεια δικαίου των επενδύσεων, δίνοντας βαρύτητα στο νέο πλαίσιο χωροθέτησης και αδειοδότησης των Data Centers. Στις αποσαφηνίσεις για την παραμονή βιομηχανικών δραστηριοτήτων στις θέσεις που έχουν νομίμως αδειοδοτηθεί. Στην αντιμετώπιση των πολεοδομικών ζητημάτων των λιμενικών ζωνών μέσω και της πρόβλεψης για θέσπιση ειδικού οικοδομικού κανονισμού για τα κτιριοδομικά θέματα των ζωνών, τα οποία ο σημερινός ΝΟΚ δεν αντιμετωπίζει. Στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε ορισμένα στάδια αδειοδότησης των επενδύσεων μέσα από την απλοποίηση διαδικασιών γνωστοποίησης όπως και την επίσπευση των αξιολογήσεων έργων ΑΠΕ. Επίσης, ο εκπρόσωπός της τόνισε ότι το νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση δίνοντας βαρύτητα στις αναστολές προθεσμιών των άρθρων 60-62. Προς τη σωστή κατεύθυνση υποστήριξε ότι κινείται το νομοσχέδιο και ο εκπρόσωπος της ΕΣΜΥΕ.

Αλλά και αρκετοί από τους εισηγητές της αντιπολίτευσης επισήμαναν τις θετικές διαστάσεις που εισάγει σε διάφορες διατάξεις το παρόν νομοσχέδιο. Ενδεικτικά μόνο θα αναφερθώ στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πάνελς σε απολήξεις κλιμακοστασίων όπως και στις προβλέψεις των άρθρων 25 και 27, στην πρόβλεψη του άρθρου 8 για την υποχρέωση δημιουργίας θέσεων στάθμευσης στα Κέντρα Δεδομένων, όπως και εκείνη του άρθρου 13 που αφορά την απόσταση χωροθέτησης για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών σε όρια λατομικών περιοχών. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η αποζημίωση των δασεργατών από πόρους του Πράσινου Ταμείου.

Πραγματικά μου κάνει μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν εντόπισε ούτε ένα θετικό σημείο στο παρόν νομοσχέδιο. Η μηδενιστική και άκριτη απόρριψη όλων των διατάξεων του νομοσχεδίου είναι πραγματικά ανεξήγητη.

Πιο ειδικά, θα επικεντρωθώ σε συγκεκριμένα άρθρα που χρήζουν μεγαλύτερης ανάλυσης. Τα άρθρα 3-8 επιδιώκουν να μετατρέψουν την Ελλάδα σε κέντρο ψηφιακής οικονομίας, καθώς είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ραγδαία αύξηση των επενδύσεων στον κλάδο των Κέντρων Δεδομένων. Με τα άρθρα 3-8 διαμορφώνεται το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που αίρει τα γραφειοκρατικά προβλήματα και απλοποιεί τις διαδικασίες προσαρμόζοντας αυτές στα σύγχρονα δεδομένα.

Στις διατάξεις που ρυθμίζουν χωροταξικά και πολεοδομικά θέματα (άρθρα 9-13, 17-25, 28-30, 33-35) αίρονται προβλήματα που είχαν ανακύψει από την πρακτική εφαρμογή άλλων διατάξεων και διευθετούνται κάποια επιμέρους προβλήματα χωροταξικής και πολεοδομικής φύσης. Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στη δυνατότητα αξιοποίησης προς όφελος του δημοσίου των ακινήτων που βρίσκονται στον Δήμο Αγίου Ιωάννη Ρέντη Αττικής ύστερα από την άρση της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης που είχε επιβληθεί, όπως και στην αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων στις χερσαίες ζώνες λιμένων. Στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτεία με την διευκρίνηση ερμηνευτικών ζητημάτων που σχετίζονται με τις δραστηριότητες που ασκούνται νόμιμα έως σήμερα, στα οποία ο καθορισμός χρήσης γης, από τον πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου, τις καθιστά πλέον μη συμβατές. Στη διευκόλυνση της πολεοδόμησης ΠΕΡΠΟ με τη δυνατότητα χορήγησης βεβαίωσης καταλληλότητας και την προσαύξηση σε όμορη περιοχή εμβαδού μέχρι 50%. Στον ειδικότερο προσδιορισμό της διαδικασίας για τη σημειακή τροποποίηση ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ. Στη διασφάλιση της αρτιότητας σε περιπτώσεις που δεν πληρούνται πλέον οι προϋποθέσεις αρτιότητας λόγω μείωσης του εμβαδού εξαιτίας αναγκαστικών απαλλοτριώσεων. Στην δυνατότητα ολοκλήρωσης των οικοδομικών εργασιών με την αλλαγή επιβλέποντος μηχανικού εφόσον ο τελευταίος αρνείται να υποβάλλει σχετικές δηλώσεις. Στη δυνατότητα ανασύστασης του απολεσθέντος φακέλου, στην επίλυση γραφειοκρατικών προβλημάτων για την έκδοση οικοδομικών αδειών.  Καινοτομία αποτελεί τόσο η προσθήκη των δραστηριοτήτων έξυπνων συστημάτων μηχανικής στάθμευσης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών όσο και η δυνατότητα αξιοποίησης αδόμητων οικοπέδων του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Παράλληλα δίνονται παρατάσεις των προθεσμιών των ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ που βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης ενώ επιταχύνεται και η διαδικασία γνωμοδότησης των ΚΕΣΥΠΟΘΑ και των  Κεντρικών Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής.

Με τις διατάξεις των άρθρων 38 έως 43 αίρονται διάφορα διαδικαστικά κωλύματα με αποτέλεσμα να ενισχύεται το έργο του Πράσινου Ταμείου.

Όσον αφορά στις πολεοδομικές διατάξεις θα επικεντρωθώ σε εκείνες γύρω από τις οποίες έχουν γίνει οι περισσότερες συζητήσεις. Η κατάργηση της υποχρέωσης εγκατάστασης του δικτύου φυσικού αερίου με το άρθρο 27 φαίνεται ότι είναι μονόδρομος, καθώς δεν ανταποκρίνεται στα σύγχρονα δεδομένα της περιβαλλοντικής προστασίας. Το άρθρο 44 που αφορά τη διάρκεια της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα συνάδει με τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες εξελίξεις στον  τομέα αυτό και ξεκάθαρα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κλιματικής κρίσης. Αναγκαία είναι η πρόβλεψη του άρθρου 46 με τη χορήγηση της δυνατότητας γνωμοδότησης του ΟΦΥΠΕΚΑ για έργα και δραστηριότητες εντός προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000, τα οποία δεν αδειοδοτούνται περιβαλλοντικά, γιατί με τον τρόπο αυτό καλύπτεται σχετικό νομοθετικό κενό.

Σχετικά με τα άρθρα που ρυθμίζουν ζητήματα του αφορούν την ΡΑΑΕΥ, την ΕΥΔΑΠ ΠΑΓΙΩΝ και τα απόβλητα, ιδιαίτερη σημασία έχει η δυνατότητα επιβολής μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης για τη διαχείρισης των αποβλήτων.

Αναφορικά με τις ενεργειακές ρυθμίσεις θα ήθελα να τονίσω την υποχρέωση δενδροφύτευσης περιμετρικά των φωτοβολταϊκών σταθμών έτσι ώστε να αναβαθμιστεί το φυσικό περιβάλλον και να περιοριστεί η οπτική όχληση. Επίσης τα υπεράκτια αιολικά πάρκα συνιστούν έργα μεγάλης σημασίας και κυρίως προϋπολογισμού. Η δέσμευση λοιπόν ηλεκτρικού χώρου είναι εκ των «ων ουκ άνευ». Εύλογη είναι και η παράταση των προθεσμιών για την υποβολή αιτήματος για σύναψη σύμβασης σύνδεσης στους μεγάλους σταθμούς ΑΠΕ. Μόνο ως θετική θα μπορούσα να αξιολογήσω τη δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε απολήξεις κλιμακοστασίων όπως και την επιτάχυνση της αξιολόγησης και της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ μεγάλης ισχύος του άρθρου 62.

Θα κλείσω με τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση υλοποίησης των σταθμών ΑΠΕ των περιοχών που επλήγησαν από τις κακοκαιρίες «DANIEL» και  «ELIAS», για τους Μικρούς Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς που υπέστησαν ζημίες από αυτές τις κακοκαιρίες όπως και εκείνα της ενεργειακής εξοικονόμησης όπως είναι η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων οδοφωτισμού των ΟΤΑ, η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των δημόσιων κτιρίων και η επιδότηση 9000 ωφελουμένων από προγράμματα εγκατάστασης ηλιοθερμικών φωτοβολταϊκών και συστημάτων αποθήκευσης από τον ΔΕΔΔΗΕ.

Συμπερασματικά, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που καταφέρνει να δώσει λύσεις σε διάφορα προβλήματα που έχουν ανακύψει από την εφαρμογή ποικίλων διατάξεων στην πράξη. Το παρόν νομοσχέδιο είναι η απόδειξη ότι μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα χωρίς υποβάθμιση του περιβάλλοντος.