Όταν συζητάμε για το νέο Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) της περιόδου 2021-2027, χρήσιμο είναι να ανατρέξουμε από πού ξεκινήσαμε ως κράτος και πού βρισκόμαστε σήμερα.

Από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ) των πρώτων Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων στήριξης και την πολύχρονη εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πέντε προγραμματικών περιόδων (παλαιότερα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, στη συνέχεια ΕΣΠΑ), σε συνεργασία με τις αρμόδιες διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και των μεταρρυθμίσεων της Ελληνικής Οικονομίας, φτάσαμε σήμερα να είμαστε σε θέση να εντάξουμε το ΕΣΠΑ σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό.

Έναν σχεδιασμό που συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένους τομείς όπως την πράσινη μετάβαση, η οποία είναι εξαιρετικά επίκαιρη σήμερα, την εξωστρέφεια και την καινοτομία επιχειρήσεων, τη διαχείριση υδάτων και λυμάτων, το εθνικό σχέδιο μεταφορών στην περιφερειακή του διάσταση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τις αστικές αναπλάσεις και ορισμένα μεγάλα έργα υποδομής. Τομείς που συνδυάζονται με το Ταμείο Ανάκαμψης, το πρόγραμμα Βιομηχανία 2.0, τον Αναπτυξιακό Νόμο και το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.

Κύριος στόχος των αλλαγών που επέφερε το νέο νομοσχέδιου αποτελεί η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των πόρων, επιδιώκοντας πάντα τα υψηλότερα επίπεδα διαφάνειας και την απλοποίηση της διαδικασίας αξιολόγησης και εκταμίευσης επιχορηγήσεων. Από την αδιαφάνεια στη διοχέτευση των πόρων φτάνουμε σε ένα σύστημα ελεγχόμενο από θεσμούς, ως ένα βαθμό, ανεξαρτήτους από κυβερνητικές επιρροές.

Όποιος έχει ασκήσει σχετική εξουσία, γνωρίζει πολύ καλά ότι η ανεξαρτησία των διαχειριστικών αρχών είναι κατοχυρωμένη σε σημείο μάλιστα που ορισμένες φορές να αποτελεί τροχοπέδη στη γρήγορη απορρόφηση των πόρων. Από την πολιτική επιρροή διαφόρων πολιτικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων, οι οποίοι ανάλογα με τον βαθμό επιρροής κατάφερναν να εντάξουν στο ΕΣΠΑ έργα βιτρίνας, περνάμε σε έναν πολύ καλύτερο σχεδιασμό. Η απαίτηση για ώριμες μελέτες και φυσικά η εξασφαλισμένη χρηματοδότηση αποτελεί άλλη μία τομή σε μια χώρα που σχεδίαζε επί χάρτου και με βασική επιδίωξη την πρόσκτηση πρόσκαιρου εκλογικού οφέλους.

Έχοντας λοιπόν, ως πρωταρχικό μέλημα την αντιμετώπιση όλων των δυσλειτουργιών,  οι οποίες εντοπίστηκαν κατά τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, βασική κυβερνητική επιδίωξη αποτελεί η αξιοποίηση των ευκαιριών που αναδεικνύονται με τους νέους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, η αποτελεσματική διάχυση των ενωσιακών πόρων, η ελαχιστοποίηση των καθυστερήσεων στις διαδικασίες παραγωγής έργων, η έγκαιρη ωρίμανση των έργων, δράσεων και Προγραμμάτων, η μείωση της γραφειοκρατίας, αλλά και η εφαρμογή μιας συνεκτικής πολιτικής υποστήριξης ειδικών ομάδων δικαιούχων, δήμων ή μεγάλων δικαιούχων, σε συγκεκριμένους τομείς υλοποίησης δράσεων.

Αντιμετωπίζονται, επίσης, θέματα που χρήζουν βελτίωσης όπως είναι η χαμηλή διοικητική και διαχειριστική επάρκεια ορισμένων αδύναμων δικαιούχων και ο έλεγχος των μηχανισμών λειτουργίας και συντήρησης των υπό ένταξη έργων ή παραγωγικών επενδύσεων. Η εποχή με τα δεκάδες κτίρια-κουφάρια ή εγκαταλελειμμένα έργα πρέπει να παρέλθει οριστικά. Οφείλουμε, επίσης, να δώσουμε μεγάλο βάρος στην προσπάθεια να μειωθεί σε αναγκαία επίπεδα η συμμετοχή στο τελικό κόστος όσων δραστηριοποιούνται, νόμιμα βέβαια, γύρω από τους επενδυτές για συμβουλές και προώθηση φακέλων.

Τέλος, τονίζω πως οι δομές είναι επιτακτική ανάγκη να βελτιωθούν και όπου τα πρόσωπα δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες, αυτά πρέπει να αλλάξουν.

Πηγή: https://www.voria.gr/article/prooptikes-ke-axiopiisi-tou-neou-espa-2021-2027