Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Η μακροχρόνια έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως π.χ. σε αιωρούμενα σωματίδια, σε διοξείδιο του αζώτου κ.λπ. ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών. Σύμφωνα με μελέτες περίπου το 90% του ευρωπαϊκού αστικού πληθυσμού εκτίθεται σε συγκεντρώσεις ρύπων που υπερβαίνουν τα όρια ποιότητας του αέρα. Η συνεχής, όμως, έκθεση σε αέρια ρύπανση είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία.

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη στην οποία παρατηρούνται, ήδη από τη δεκαετία του 1980, υψηλές συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η συμβολή της αφρικανικής σκόνης καθιστά ακόμη περισσότερο προβληματική την κατάσταση. Η οικονομική κρίση που μάστιζε την Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια, επίσης, ώθησε τους πολίτες να χρησιμοποιούν ακατάλληλα και ρυπογόνα μέσα θέρμανσης. Η ελλιπής παρακολούθηση του φαινομένου και οι αποσπασματικές παρεμβάσεις περιορισμού του είχαν ως επακόλουθο την καταδίκη της Ελλάδος από την ΕΕ. Παρά τη βελτίωση της κατάστασης του ατμοσφαιρικού αέρα τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στη Θεσσαλονίκη θα πρέπει να υπάρξουν συντονισμένες και στοχευμένες δράσεις αλλά και ταυτόχρονη ευαισθητοποίηση των πολιτών προς την κατεύθυνση της καταπολέμησής του. Η χορήγηση κινήτρων στους πολίτες για τον περιορισμό της καύσης ακατάλληλων και φθηνών υλικών θα έχει θετικά αποτελέσματα προς αυτή την κατεύθυνση. Άμεσα πρέπει να δράσει και η διοίκηση με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων. Ήδη εκπονείται κατάλληλο σχέδιο δράσης για την ποιότητα του αέρα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, το οποίο θα πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπει η Οδηγία 2008/50/ΕΚ, η οποία έχει ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη. Το σχέδιο δράσης θα περιλαμβάνει λεπτομερώς όλα τα απαραίτητα μέτρα που είναι αναγκαίο να ληφθούν σε συνάρτηση με την εκτίμηση του χρονικού διαστήματος που απαιτείται για την υλοποίησή τους.

Η κυβέρνηση έχει ήδη λάβει σειρά μέτρων για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΠΕΑΡ) περιέχει εθνικές πολιτικές και μέτρα βασισμένα κυρίως στο θεσμοθετημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με τις εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών για τα έτη από το 2020 έως το 2029 και από το 2030 και μετά. Επίσης, τα προγράμματα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», «Φωτοβολταϊκά στη στέγη», «Ανακυκλώνω-Αλλάζω συσκευή» κ.λπ. κινούνται προς την κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος.

Η συστράτευση όλων των αρμόδιων φορέων της πόλης της Θεσσαλονίκης και η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα θα έχουν ορατά αποτελέσματα προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Θα πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση ότι η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην πόλη μας είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων μας. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν πιο επίκαιρη η ινδιάνικη παροιμία: Δεν κληρονομούμε τη γη από τους προγόνους μας, τη δανειζόμαστε από τα παιδιά μας.